MENANDLIFE AWARDS 2024
MENANDLIFE AWARDS 2024

Nghịch lý Bill Gates

Dù cho đi hàng tỷ USD, tài sản của Bill Gates vẫn tăng. Điều này đặt ra câu hỏi về cách hoạt động từ thiện không chỉ của Bill Gates, mà còn là giới siêu giàu tại Mỹ.

Mùa thu năm ngoái, Netflix công chiếu bộ phim tài liệu 3 phần hứa hẹn cho người xem cái nhìn hiếm hoi về cuộc sống của một trong những doanh nhân gây tranh cãi nhất lịch sử.

Hơn 3 tiếng đồng hồ, "Inside Bill’s Brain" cho chúng ta thấy những khía cạnh đầy cảm xúc của Bill Gates trước cái chết của mẹ ông và người bạn thân kiêm đồng sáng lập Microsoft, Paul Allen.

Nhưng xuyên suốt bộ phim, vẫn là hình ảnh chuyên gia công nghệ đầy tham vọng, bộ óc thiên tài và là nhà từ thiện giàu lòng nhân ái. "Inside Bill’s Brain" mang mô-típ rất điển hình: Phỏng vấn những người xung quanh Gates, cố gắng vẽ nên bức tranh toàn diện nhất về tỷ phú giàu thứ 2 thế giới.

"Inside Bill's brain" là bộ phim hiếm hoi có sự góp mặt của Bill Gates. Ảnh: The Nation.

Bên trong bộ não Bill Gates

Trong tập đầu tiên, đạo diễn Davis Guggenheim thể hiện sự hiểu biết sâu rộng của Gates bằng phỏng vấn người bạn của ông, Bernie Noe. “Anh ta có thể đọc 150 trang giấy một giờ, nhớ đến 90% nội dung”, Noe nói.

Tuy nhiên, Guggenheim không đề cập đến chi tiết Guggenheim chính là hiệu trưởng của trường Lakeside, là nơi mà quỹ từ thiện Bill & Melinda Gates đã trao 80 triệu USD. Nhà làm phim cũng không nhắc đến xung đột lợi ích khác: Nhà Gates dùng quỹ từ thiện của mình rót tiền vào ngôi trường tư thục mà con ông lẫn Bill từng theo học, học phí vốn lên đến 35.000 USD/năm.

Vào thời điểm "Inside Bill’s Brain" ra mắt, việc Bill Gates thảo luận hợp tác từ thiện với Jeffrey Epsteins - kẻ bị kết án năm ngoái vì lạm dụng tình dục - cũng bắt đầu tràn ngập trên các mặt báo.

Dù hợp tác không thành, nó cũng dấy lên những vấn đề về đạo đức xung quanh quỹ Gates Foundation sở hữu 50 tỷ USD, vốn chịu rất ít sự giám sát của chính phủ và công chúng trong suốt hai thập kỷ qua.

Nếu những nỗ lực tận dụng sự giàu có để tranh cử tổng thống của tỷ phú chuyên từ thiện Michael Bloomberg bị chỉ trích mạnh mẽ trên sóng truyền thông, Gates lại chứng minh một điều: Từ thiện chính là con đường dễ dàng và thuận lợi nhất để có được quyền lực chính trị.

Khi tuyên bố dừng lãnh đạo Microsoft để tập trung hoạt động từ thiện vào năm 2008, Gates đã cho biết ý định hợp tác với các doanh nghiệp tư nhân để cung cấp sản phẩm và công nghệ công cộng, như cách mà Microsoft đã làm để mở rộng mạng lưới kinh doanh.

Mô tả hướng tiếp cận của mình, Gates cho rằng công việc ông đang làm là “chủ nghĩa tư bản sáng tạo” và “từ thiện xúc tác”. Ông nói muốn thúc đẩy “tất cả công cụ tư bản” nhằm “kết nối sứ mệnh từ thiện với sức mạnh của doanh nghiệp tư nhân”.

Bill Gates dường như đã tạo kiểu từ thiện mà đôi khi, đối tượng thụ hưởng không phải những người nghèo. Ảnh: Jason Seiler.

Kết quả, mô hình từ thiện với mục tiêu và đối tượng trợ giúp đôi khi không phải là những người nghèo, mà là nhóm giàu nhất thế giới đã ra đời.

The Nation thực hiện cuộc điều tra hơn 19.000 khoản tài trợ mà quỹ Gates đầu tư trong 2 thập kỷ qua, phát hiện gần 2 tỷ USD tiền quyên góp từ thiện được khấu trừ thuế cho các công ty tư nhân. Danh sách này gồm những tập đoàn hàng đầu thế giới như GlaxoSmithKline, Unilever, IBM và NBC Universal Media.

Các doanh nghiệp này được giao nhiệm vụ phát triển thuốc mới, cải thiện vệ sinh tại những nước đang phát triển, phát triển sản phẩm tài chính cho người dùng theo đạo Hồi. Cuối cùng là truyền thông tích cực cho những hoạt động trên.

Warren Buffet cam kết đầu tư 30 tỷ USD vào quỹ Gates. Ảnh: Yahoo.

Quỹ Gates thậm chí trao 2 triệu USD cho Participant Media để quảng bá bộ phim tài liệu "Waiting for Superman" của David Guggenheim, qua đó thúc đẩy những nỗ lực từ thiện nổi bật của quỹ. Khoản quyên góp từ thiện này chỉ là phần nhỏ trong số 250 triệu USD quỹ đã chi cho các công ty và tổ chức khác để truyền thông cho quỹ.

Linsey McCoey, Giáo sư xã hội học tại trường Đại học Essex, tác giả cuốn sách “No such thing as a Free Gift” (Không có gì là miễn phí) cho rằng số tiền mà Bill Gates tặng các tập đoàn là điều chưa từng có.

“Họ đã tạo ra một trong những tiền lệ có vấn đề nhất lịch sử, bằng cách khiến cho các tập đoàn cảm thấy họ chính là những đối tượng xứng đáng hưởng từ thiện trong thời điểm phúc lợi công ty ở mức cao nhất”, Giáo sư luật Linsey McCoey nói.

Nghiên cứu của McGoey làm nổi bật các khoản tài trợ từ thiện của quỹ Gates cho công ty tư nhân. Điển hình trong số đó có thể kể đến 19 triệu USD quyên góp cho Mastercard vào năm 2014 nhằm “tăng việc tiêu thụ sản phẩm tài chính kỹ thuật số của người nghèo” ở Kenya.

Số tiền mà quỹ Gates đã đầu tư. Đây đều là những công ty quỹ Gates có sở hữu cổ phiếu hoặc trái phiếu. Ảnh: The Nation.

Mastercard từng nêu mối quan tâm trong xây dựng mạng lưới khách hàng mới khi còn 2,5 tỷ người trên thế giới không sử dụng tài khoản ngân hàng. Vậy tại sao công ty này lại cần một nhà từ thiện giàu có để trợ cấp cho công việc của mình? Tại sao Bill và Melinda Gates được giảm thuế cho khoản đóng góp kể trên?

Chưa hết, tại thời điểm quyên góp, tháng 11/2014, quỹ của Bill còn đầu tư đáng kể vào Mastercard thông qua số cổ phần tại Berkshire Hathaway của Warren Buffett. Còn về Warren, huyền thoại đầu tư này đã cam kết sẽ rót 30 tỷ USD cho quỹ nhà Gates.

250 triệu USD tài trợ của quỹ Gates nói trên đều dành cho các công ty mà quỹ này nắm giữ cổ phiếu và trái phiếu như Merck, Novartis, GlaxoSmithKline, Vodafone, Sanofi, Ericsson, LG, Medtronic, Teva và nhiều công ty khởi nghiệp với các khoản tài trợ cho những dự án như phát triển thuốc, hệ thống theo dõi sức khỏe hoặc dịch vụ ngân hàng di động.

Việc quỹ từ thiện trao tiền cho công ty mà nó sở hữu một phần và được hưởng lợi ích tài chính từ đó, là biểu hiện xung đột tài chính rõ ràng. Nhưng nhiều thành viên trong Sở Thuế vụ Mỹ lại không nhìn ra được điều này?

Đừng dạy người giàu tiêu tiền, nhưng tiền của ai?

Quỹ Gates chưa từng trả lời cụ thể về hoạt động của mình trong khu vực tư nhân, cũng không cung cấp thông tin về số tiền đã trao cho doanh nghiệp với lý do “một vài khoản tài trợ được thực hiện thông qua các đối tác phi lợi nhuận lẫn có lợi nhuận, rất khó để tính toán chính xác”.

Tuy nhiên, tại các sự kiện kết nối doanh nghiệp, Bill Gates công khai thúc đẩy đầu tư của quỹ với các công ty. Trong những bài phát biểu tại Viện Doanh nghiệp Mỹ năm 2013 và ở Microsoft năm 2014, ông cho biết có khoảng 6-10 triệu sinh mạng được quỹ của ông cứu sống thông qua “quan hệ đối tác với các công ty dược phẩm”.

Nhưng quỹ của Gates đang triển khai nhiều thứ hơn là chỉ hợp tác đơn thuần với các công ty. Quỹ trợ cấp chi phí nghiên cứu, mở ra thị trường cho sản phẩm của công ty, cung cấp vốn cho những dự án trọng điểm theo cách bí mật, chưa bao giờ được kiểm tra công khai.

Dù cho đi hàng tỷ USD, tài sản Bill Gates hay của quỹ Gates vẫn tăng theo thời gian. Ảnh: Forbes.

Bill Gates thường tỏ ra tự hào khi đã trả 10 tỷ USD thuế, nhiều hơn bất kỳ công dân nào. Nhưng không ai có thể kiểm chứng được sự thật trên, khi quỹ của ông không hề trưng ra tờ khai thuế hay bất cứ thông tin chứng minh nào. Gates hoàn toàn có thể tránh nộp thuế thông qua các hoạt động từ thiện.

Theo Bill và Melinda, họ đã tiết kiệm được 11%, tương đương 4 tỷ USD tiền thuế trên 36 tỷ USD quyên góp từ thiện trong năm 2018. Quỹ không cung cấp bất kỳ tài liệu liên quan đến con số trên, nhưng theo ước tính độc lập từ những chuyên gia về thuế như Giáo sư luật tại Đại học Boston, Mỹ là Ray Madoff, con số này có thể lên đến ít nhất 40%, tương đương 14 tỷ USD.

Cũng theo Madoff, lợi ích thuế mà hoạt động từ thiện mang đến cho giới siêu giàu là vô cùng khổng lồ như tránh thuế thặng dư vốn (thường là 15%) và thuế bất động sản (40%) đối với tổng tài sản trên 11,58 triệu USD. Do đó, với trường hợp của Gates, số tiền là rất nhiều.

Trong 5 năm, số tiền mà quỹ Gates thu được lại nhiều hơn là cho đi. Ảnh: Bill and Melinda Gates Foundation.

Như nhiều chuyên gia về thuế khác, Madoff nhấn mạnh những khoản tiết kiệm thuế này vốn là tiền trợ cấp công cộng mà mỗi cá nhân phải giao nộp cho Kho bạc Mỹ để xây cầu, nghiên cứu y tế hoặc giao cho Sở thuế vụ. Nếu Bill và Melinda Gates không đóng thuế đầy đủ, người dân sẽ phải bù lại khoảng thiếu hụt hoặc đơn giản là sống trong thế giới mà phúc lợi xã hội đến từ giới siêu giàu chứ không phải là chính phủ.

“Mọi người thường băn khoăn người giàu đang làm gì trên đồng tiền của chính họ và đồng tiền của chúng ta. Đó chính là điểm mấu chốt cho cuộc tranh luận này. Người ta thường nói đừng dạy người giàu cách tiêu tiền. Nhưng khi họ nhận được những lợi ích đáng kể về thuế, đó cũng là tiền của chúng ta. Đó là lý do ta cần những điều luật về cách họ tiêu tiền của người dân”, Madoff cho biết.

Đương nhiên, ông chủ các quỹ từ thiện lớn có những nhóm lợi ích đặc biệt để lách qua. Tổ chức Philanthropy Roundtable tự nêu sứ mệnh của hội là chống lại “áp lực ngày càng tăng từ một số tổ chức cộng đồng cố đưa từ thiện tư nhân vào tiêu chuẩn thống nhất, kêu gọi tăng kiểm soát từ chính phủ".

Tổ chức phi lợi nhuận này nhận được tài trợ từ các tỷ phú cánh hữu có ảnh hưởng, gồm hàng trăm nghìn USD từ quỹ tư nhân của Charles Koch. Nó cũng nhận tiền từ quỹ Gates: 9 khoản tài trợ từ 2005 đến 2017 trị giá 2,5 triệu USD, hầu hết dành cho chi phí hoạt động chung. Người phát ngôn của quỹ tuyên bố những khoản quyên góp này nhằm mục đích “huy động nhà tài trợ ủng hộ các chính sách công cộng vì những hành động xa hơn”.

Tuy nhiên, ở một số thời điểm nhất định, tổ chức này dường như chỉ phục vụ lợi ích riêng của những tỷ phú sử dụng từ thiện để tác động đến chính sách công như Gates hay Koch. Hiện tại, vẫn chưa thể làm rõ cách Philanthropy Roundtable đóng góp cho sứ mệnh “giúp mọi người sống khỏe mạnh, làm việc năng suất” và “giúp cho những người nghèo nhất quyền được thay đổi cuộc sống” của quỹ Gates.

Thông qua từ thiện, Bill Gates từ một CEO gắn với hình ảnh độc quyền Microsoft, trở thành nhà tỷ phú hoạt động xã hội nổi tiếng nhất. Ảnh: AFP.

Dù chưa có bằng chứng cụ thể Bill và Melinda sử dụng quỹ từ thiện để làm giàu cho bản thân hay quỹ của họ, không thể phủ nhận rất nhiều hoạt động từ thiện do nhà Gates tổ chức chủ yếu chỉ phục vụ cho mục đích cá nhân.

Những lợi ích này có thể là ủng hộ tiền cho trường mà con cái họ theo học, các công ty mà quỹ Gates sở hữu một phần, những nhóm lợi ích đặc biệt bảo vệ cho giới siêu giàu Mỹ, tiết kiệm hàng tỷ USD tiền thuế cho họ.

Các tổ chức từ thiện cũng đã thay đổi ngoạn mục hình ảnh của Bill Gates trong mắt công chúng, biến ông từ một trong những CEO gay gắt hàng đầu trở thành người được ngưỡng mộ nhất trên thế giới. Mô hình từ thiện của Gates còn truyền cảm hứng về kỷ nguyên "cho đi" hàng tỷ USD làm từ thiện của những tỷ phú gây tranh cãi như Mark Zuckerberg hay Jeff Bezos.

Theo Zing

Nguồn: Lược dịch bài viết từ The Nation



Bình Luận

LOEWE và nghệ thuật kể chuyện bằng hương

Nước hoa không chỉ là một món phụ kiện – đó là bản thể vô hình, nơi mùi hương kể những câu chuyện mà lời nói không thể chạm tới. Với tinh thần thủ công Tây Ban Nha và nét đương đại đặc trưng, LOEWE tạo nên những mùi hương mang chiều sâu cảm xúc và cá tính riêng biệt. Dưới đây là ba dấu ấn tiêu biểu trong hành trình ấy.

ATELIER DES ORS: Hương thu chạm đến tâm hồn

Khi gió se se chạm vào làn da và mặt trời thôi chói gắt, mùa thu mở ra như một khoảng lặng dịu dàng giữa dòng thời gian. Đó cũng là lúc những tầng hương sâu lắng nhất cất tiếng. Với Atelier Des Ors, thu không chỉ là mùa – mà là cảm xúc được lắng đọng thành mùi hương.

The Merchant of Venice: Đánh Thức Mùa Thu Qua Từng Làn Hương

Có những mùa không cần ồn ào để hiện diện – chỉ cần một làn gió thoảng qua, một chiếc lá rơi chạm vai áo. Và cũng có những mùi hương không cần lên tiếng để được nhớ đến, vì bản thân nó đã là mùa thu – nhẹ, ấm, và chạm sâu vào ký ức.

Perris Monte Carlo – Nghệ thuật hương thơm từ thiên nhiên

Ẩn sâu trong những tầng hương là câu chuyện về thiên nhiên ở trạng thái nguyên bản nhất – nơi cỏ cây, thảo mộc, gỗ và hương hoa được thêu dệt bằng cảm xúc và ký ức. Ba mùi hương: Patchouli Nosy Be, Cacao Aztèque và Vanille de Tahiti là ba hành trình cảm giác – từ nét hoang dã nồng nàn của đất, đến chiều sâu bí ẩn của nghi lễ cổ, rồi khẽ chạm vào sự thanh thoát trong trẻo nơi miền nhiệt đới xa xôi.

4711 - Nghệ thuật nước hoa Cologne từ thế kỷ 18

Suốt hơn hai thế kỷ, 4711 – một trong những thương hiệu nước hoa lâu đời nhất thế giới – đã trở thành biểu tượng của sự sảng khoái và thanh sạch trong nghệ thuật chế tác hương thơm. Không ngừng đổi mới trên nền tảng di sản, 4711 không chỉ giữ vững danh tiếng với dòng Original Eau de Cologne huyền thoại, mà còn tiếp tục mở rộng trải nghiệm khứu giác hiện đại qua các sáng tạo thuộc bộ sưu tập Acqua Colonia.

Quán quân The TVFace 2022: Trọng Hiền - Thái Độ quan trọng hơn trình độ

Không chỉ xuất hiện với hình ảnh MC điển trai, lịch lãm, quán quân The TVFace 2022 - Trọng Hiền còn gây ấn tượng với lối dẫn chương trình nhạy bén, linh hoạt có chiều sâu và chạm đến “mạch ngầm” cảm xúc của khán giả.

The Muse - Không gian dành cho những tâm hồn yêu cái đẹp

The Muse đưa bạn trôi giữa quá khứ và hiện tại - nơi vẻ đẹp Đông Dương sống dậy qua từng đường nét décor, từng vị cocktail, từng buổi chiều buông bên dòng sông Sài Gòn.

Chế độ ăn kiêng không đường

Dù bạn đang muốn cải thiện sức khỏe hay cố gắng giảm cân, chế độ ăn kiêng đường có thể là một cách dễ dàng để bắt đầu.

Lưu giữ mùa hè bất tận trong ký ức tại Fusion Suites Vung Tau

Một mùa hè với biển xanh, nắng vàng và tiếng cười trong veo của con trẻ. Một mùa hè mà từng khoảnh khắc đều trở thành kỷ niệm, để rồi khi mùa hè đi qua, ta vẫn mang theo trong tim những ký ức hạnh phúc. Nếu bạn đang tìm kiếm một mùa hè như thế, Fusion Suites Vung Tau chính là nơi bắt đầu cho hành trình ấy.

LOEWE | Layering Mùi Hương – Bí quyết phong cách mùa hè được giới mộ điệu yêu thích

Mùa hè không chỉ là lúc để làm mới tủ quần áo hay thay đổi kiểu tóc – đó còn là thời điểm hoàn hảo để tìm kiếm một dấu ấn hương thơm riêng biệt. Khi nhiệt độ tăng cao và không khí trở nên oi ả, những mùi hương nặng nề thường không còn phù hợp. Thay vào đó, layering – nghệ thuật phối nhiều tầng hương – đang dần trở thành lựa chọn tinh tế để thể hiện cá tính và cảm xúc một cách độc đáo.

Tôn vinh tài năng ẩm thực ​​​​​​​Hàn Quốc và Việt Nam với thực đơn 6 món đặc sắc tại The Grill Đà Nẵng

Vào ngày 30 tháng 8 này, một sự kiện ẩm thực độc bản lần đầu được giới thiệu tại Sheraton Grand Danang Beach Resort & SPA, mở ra nhịp cầu kết nối giữa hai thành phố Seoul và Đà Nẵng. Với chủ đề “Tinh hoa ẩm thực Việt Hàn giao thoa", sự kiện này đánh dấu sự hợp tác giữa Sheraton Grand Danang Beach Resort & SPA và JW Marriott Dongdaemun Square Seoul, hứa hẹn đưa thực khách bước vào hành trình khám phá ẩm thực đầy cảm hứng khi ba đầu bếp tài năng từ hai quốc gia cùng nhau sáng tạo nên thực đơn sáu món đặc biệt.

Du lịch Hà Giang kiểu mới sau sát nhập – Khám phá những điểm đến văn hóa và thiên nhiên độc đáo

Sau sự kiện sát nhập các địa phương, Hà Giang khoác lên mình diện mạo mới với nhiều điểm đến du lịch hấp dẫn, đa dạng và đậm đà bản sắc văn hóa hơn bao giờ hết. Vùng đất địa đầu Tổ quốc không chỉ nổi tiếng với cảnh quan hùng vĩ mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số. Đây chính là thời điểm lý tưởng để khám phá Hà Giang theo phong cách hoàn toàn mới, trải nghiệm sâu sắc và trọn vẹn.

Dubai – Điểm đến lý tưởng cho mùa hè với sự sang trọng, mua sắm thoải mái cùng Emirates

Từ những chuyến phiêu lưu gia đình đến hành trình mua sắm xa hoa, với đặc quyền riêng và hạ tầng đẳng cấp thế giới, Dubai mang đến trải nghiệm mát mẻ, trọn vẹn cho du khách Việt Nam giữa mùa hè oi ả.

JW Marriott Saigon cùng bức tranh Nguyệt Lộc Viên cho Mùa Trung Thu 2025 trọn vẹn

Cùng chớ đón Mùa Trung Thu sắp tới tại trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, giữa những ánh đèn luôn sáng chói và những mạch sống đầy năng lượng, JW Marriott Hotel & Suites Saigon - thương hiệu khách sạn hạng sang, nơi mang đến những trải nghiệm nghỉ dưỡng độc đáo đầy tiện nghi - cũng chính thức cho ra mắt Bộ Sưu Tập Bánh Trung Thu 2025 mang tên Nguyệt Lộc Viên trong hình ảnh của một khu vườn hạnh phúc.

Lewis Hamilton, F1® The Movie và triệu dặm chu du cùng RIMOWA và Bang & Olufsen

Bên cạnh cún cưng Roscoe, huyền thoại sống của đường đua và nhà đồng sản xuất F1® The Movie là Lewis Hamilton còn tìm thấy những “bạn đồng hành” đặc biệt trên hành trình triệu dặm vòng quanh thế giới.

Metropole Hà Nội ra mắt bộ sưu tập bánh Trung thu “Metropole Cinema: Hà Nội qua những thước phim”

Mùa trăng năm nay, khách sạn Sofitel Legend Metropole Hà Nội giới thiệu bộ sưu tập bánh Trung thu được thiết kế tinh tế tôn vinh nét thanh lịch vượt thời gian của Hà Nội qua những thước phim xưa.

Amanoi hợp tác cùng Fujifilm Việt Nam: Khi nghệ thuật nhiếp ảnh giao hòa cùng vẻ đẹp thiên nhiên nguyên bản và trải nghiệm nghỉ dưỡng đẳng cấp

Amanoi, biểu tượng nghỉ dưỡng sang trọng bậc nhất tại Việt Nam, chính thức công bố hợp tác cùng Fujifilm Việt Nam nhằm tôn vinh vẻ đẹp nguyên bản của thiên nhiên, kiến trúc và triết lý sống cân bằng thông qua lăng kính nghệ thuật.

Sống khỏe - đích đến mơ ước của cuộc sống hiện đại

Tuổi thọ trung bình đang gia tăng, nhưng khoảng cách giữa sống lâu và sống khỏe vẫn là dấu hỏi lớn. Điều đó đặt ra một nhu cầu cấp thiết: chủ động bảo vệ sức khỏe để hướng đến một cuộc sống không chỉ dài hơn mà còn chất lượng hơn.