MENANDLIFE AWARDS 2024
MENANDLIFE AWARDS 2024

Khởi nghiệp ở tuổi 50 và những bài học đắt giá từ thất bại của chính bản thân

Doanh nhân người Pháp Jacques có những lời chia sẻ về khởi nghiệp tại Việt Nam và giáo sư Phan Văn Trường ghi lại trong cuốn sách Một đời quản trị của mình.

Bỏ vị trí CEO tại tập đoàn lớn, mang 8 tỷ đồng sang Việt Nam khởi nghiệp ở tuổi 50, ly dị 2 người vợ chỉ trong 5 năm, suýt phá sản, tôi nhận ra 7 bài học cay đắng
Ảnh minh họa.

Nội dung bài viết trích từ cuốn sách "Một đời quản trị" của Giáo sư Phan Văn Trường.

Chuyện về một doanh nghiệp FDI nhỏ tại Việt Nam

Trên trang web của mình, Golden Egg tự giới thiệu là một doanh nghiệp nhỏ có vốn đầu tư nước ngoài 100% đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Công ty này hoạt động theo giấy phép đầu tư được cấp vào tháng 3 năm 2005 cho nhà đầu tư cá nhân nước ngoài cư trú tại Việt Nam. Theo giới thiệu công ty này sở hữu một quy trình sấy chân không nhiệt độ thấp độc quyền được phát triển bởi một trong những nhà đầu tư của công ty. 

Golden Egg sản xuất bột từ chiết xuất thực vật khô cũng như từ trứng gà hoặc trứng vịt. Bột thực vật được phân phối đóng gói hoặc đóng gói chân không nhiều lớp. Doanh nghiệp này cũng sản xuất các sản phẩm chất lỏng tiệt trùng nhờ một thiết bị thanh trùng độc quyền. Nhà máy Golden Egg được thiết kế xây dựng và vận hành theo tiêu chuẩn chất lượng châu Âu và theo quy trình kiểm soát chất lượng.

Ít ai biết công ty này do Jacques, một người bạn Pháp của giáo sư Phan Văn Trường thành lập. Trước khi khởi nghiệp, Jacques từng là tổng giám đốc của một trong những công ty thuộc tập đoàn mà ông Trường làm chủ tịch ở Pháp. Sau khi rời tập đoàn và khởi nghiệp, Jacques vẫn chia sẻ đường đi nước bước kinh doanh với ông.

Theo lời kể của giáo sư Phan Văn Trường, Jacques đã quyết định lập nghiệp tại Việt Nam với số tiền mà tập đoàn tặng ông vào thời điểm ông từ chức, đó là 300 ngàn Euro (gần 8 tỷ đồng). Lúc đó Jacques đã xấp xỉ 50 tuổi.

Sau khi Jacques nghiên cứu kỹ thị trường và cầm chắc được một khách hàng tiềm năng, ông mới khởi cuộc. Doanh nhân này thuê mặt bằng tại ngoại ô với giá rẻ và mua máy móc, một số là máy đã sử dụng do các công ty giải thể bán lại. Vốn là người có kinh nghiệm dày dặn về quản lý nên có thể nói Jacques  không có sự phung phí khi khởi nghiệp.

Và ngay từ ban đầu, Jacques đã thành công. Sản phẩm có chất lượng, giá tốt, thêm vào đó, công ty của ông là đơn vị duy nhất tại Việt Nam, không có sự cạnh tranh. Sản xuất ra bao nhiêu, đã có các khách hàng đặt mua sẵn bấy nhiêu.

Tuy nhiên, nhiều rủi ro tấn công vị doanh nhân người Pháp này tới tấp. Thứ nhất, chính khách hàng của Jacques giải thể, trong khi ông không làm sao kiêm được thêm khách hàng thứ hai trên thị trường, do sản phẩm Golden Egg quá đặc trưng và cũng vì vậy mà không bị cạnh tranh. Trong 2, 3 năm sau đó, công ty của Jacques chỉ bán được chút sản phẩm vừa đủ để tồn tại vất vưởng. 

Giáo sư Phan Văn Trường.

May mắn cho Jacques, trong suốt thời gian đó cả thầu phụ lẫn nhân viên quý mến ông nên không ai bỏ ông giữa đường. Đúng lúc Jacques sắp đóng cửa thì có một khách hàng thứ hai từ Đài Loan tới đặt vấn đề mua sản phẩm, thậm chí họ còn đề nghị ông đầu tư thêm vào máy móc để nhân đôi số hàng hóa đầu ra.

"Anh Phan biết không, vợ chồng tôi chỉ còn một ổ bánh mì và một trái trứng để chia nhau ăn tối Chủ Nhật, định sáng hôm sau giải thể công ty. Nhưng đúng sáng Thứ Hai, công ty Đài Loan tới ký hợp đồng dài hạn và còn ứng trước tiền để chúng tôi thoải mái trả lương thì cũng như mua ngay một số vật tư cần thiết", Jacques kể lại câu chuyện bi thảm của mình với giáo sư Phan Văn Trường. Chuyện này xảy ra đầu năm 2016, vài tháng trước khi vị giáo sư nổi tiếng viết cuốn sách Một đời quản trị.

Bài học khởi nghiệp của vị doanh nhân Pháp khởi nghiệp tại Việt Nam

Nhìn lại bài học để rút kinh nghiệm, doanh nhân người Pháp Jacques có những lời chia sẻ về khởi nghiệp sau được giáo sư Trường ghi lại trong cuốn sách về quản trị của mình:

- "Thứ nhất, đừng quá chú trọng về tính độc quyền của sản phẩm. Đó là ưu điểm, nhưng cũng là khuyết điểm do sản phẩm quá đặc thù".

- "Thứ hai, chớ bao giờ nghĩ là mình đủ vốn. Tôi nghiệm ra rằng khi khởi nghiệp, không bao giờ chỉ xuất vốn một lần. Lần đầu còn rẻ, những lần tăng vốn sau này tốn kém hơn nhiều, trên sức tưởng tượng. Người khởi nghiệp luôn luôn đánh giá sai, hơi lạc quan với những nhu cầu như quảng cáo, quà cáp, hành chính...

 Đến khi doanh nghiệp bắt đầu thành hình cũng là lúc doanh nghiệp có nhu cầu tăng vốn hoặc mượn tiền. Số đông công ty khởi nghiệp chết ở đúng thời điểm này. Thế rồi đến khi sản phẩm ra đời và sắp giao hàng thì tình hình tài chính của công ty lại có vấn đề. Đó là lúc phải bơm thêm chút vốn để trang trải mọi chi tiêu. Trong cuộc phiêu lưu, tôi đã phải xuất ra ba lần số vốn mà lúc ban đầu tôi tưởng sẽ đủ. Gấp ba lần, anh Phan ạ".

- "Thứ ba, tôi không bao giờ thành công nếu không có sự trung thành của nhân viên và thầu phụ. Trong 9 tháng, tôi không có khả năng trả lương cho họ, vậy mà họ vẫn trung thành. Người Việt thật tuyệt vời. Nhưng cũng có lẽ họ thương tôi vì tôi thương họ. Giữa chúng tôi có một tình nghĩa đặc biệt. Tôi học được điều đó từ chính thời kỳ tôi làm cộng sự của anh, anh Phan ạ."

- "Thứ tư, không nên đặt hết sự tin tưởng vào ngân hàng. Ngân hàng chỉ cho mượn tiền khi mình đang giàu có, tức khi mình đã thành công, nhưng thử hỏi rằng mượn tiền ngân hàng còn lợi ích gì khi đã thành công! Họ sẽ bỏ rơi mình khi mình sa cơ lỡ vận. ‘Người bạn ngân hàng’ là nhân vật đã cho tôi nếm mùi cay đắng nhiều nhất. Không những thế, các bạn của tôi đều có nhận xét tương tự. 

Nhiều người cho rằng họ hèn nhát. Nhưng kỳ thực, không thể trách ngân hàng được, vì ở địa vị của họ thì mình cũng làm thế. Vì đơn giản, các công ty khởi nghiệp luôn thiếu đủ thứ, nếu có triệu chứng gì cho thấy công ty này không đi xa hơn được nữa, ngân hàng chỉ còn hai lựa chọn: tiếp tục hỗ trợ công ty đang hụt hơi, đó là giả định lạc quan, hoặc bỏ rơi khách hàng vì nhận định công ty đang thoi thóp trước giờ lâm chung. Và đây mới là giả định thực tế".

 
Bỏ vị trí CEO tại tập đoàn lớn, mang 8 tỷ đồng sang Việt Nam khởi nghiệp ở tuổi 50, ly dị 2 người vợ chỉ trong 5 năm, suýt phá sản, tôi nhận ra 7 bài học cay đắng - Ảnh 2.
 
- "Thứ năm, khi khởi nghiệp, nên bỏ công nghiên cứu kỹ lưỡng những góc cạnh pháp lý.Pháp lý đối với những phép tắc, pháp lý với các đối tác, nhất là đối tác cùng đầu tư. Khi đầu tư với một người bạn thân, mình không thể ngờ được rằng chính cuộc đầu tư đó sẽ gây vấn đề sau này và biến tình bạn thành mối thù sau khi kinh qua một giai đoạn dài sống với nhau trong nghi hoặc. Một bộ pháp lý tốt mới giúp cho một công cuộc phiêu lưu vui vẻ dài lâu".

Ở đây, tôi có một lưu ý cực kỳ quan trọng, bạn đọc nên chú ý. Khi hai người bạn thân cùng nhau khởi nghiệp thì việc họ "chia nhau 50%" là chuyện quá dĩ nhiên. Làm khác coi sao được! Vậy mà khi công việc bắt đầu thành hình thì thể thức 50/50 sẽ đưa hai người vào cõi chết, vì đơn giản, làm sao phân giải khi phải lấy một quyết định trong khi đang có mâu thuẫn? Ai sẽ là người "quyết"?

Nhưng chưa hết! Chuyện pháp lý còn tạo ra cái ải thứ hai phải vượt: đó là giấy tờ pháp lý rất sơ sài lúc ban đầu, thậm chí lơ mơ, bởi lẽ chuyện khởi nghiệp là giữa hai bạn thân tình. Chết người đấy, vì không ai nghĩ đến việc hợp thức hóa trên pháp lý công cuộc chung. Đến khi công ty thành công thì chuyện đã quá muộn: khó lòng phân giải khi hợp đồng quá mông lung trên một tài sản bắt đầu to lớn!

- "Và cuối cùng, bạn phải cố sống lạc quan. Những năm khởi nghiệp là một thời kỳ vô cùng tai hại đối với sức khỏe. Trong 5 năm đó, tôi đã ly dị hai người vợ. Đơn giản vì những phụ nữ từng yêu quý tôi, hỗ trợ cho tôi, chia sẻ hết với tôi, đến lúc nào đó cũng không chịu nổi áp lực của những rủi ro, khó khăn, thiếu thốn, bức xúc và tất cả sự hành hạ mà xã hội "tặng" chúng tôi. Những ai có ý định khởi nghiệp nên có sức khỏe tốt. Giống như một mẹ thỏ mới sinh đàn thỏ non giữa cánh đồng đầy hổ, báo và sói vậy. Sự trông nom doanh nghiệp sơ sinh phải cẩn mật, bởi nó sẽ làm cho người khởi xướng phải chịu ốm đau trong nhiều tháng".

- "Nghĩ cho cùng, tôi cho rằng mình đã thành công, 60 phần trăm do may mắn, 30 phần trăm do kinh nghiệm quản lý sẵn có sau một cuộc đời nghề nghiệp khá sôi nổi. Và chỉ 10% do khả năng + nghiên cứu + cơ hội + vốn. Những bạn trẻ muốn khởi nghiệp mà có tài, vốn, sản phẩm, đồng đội thì mới chỉ có được trong tay phần nhỏ của những điều kiện cần thiết để thành công! Anh Phan ạ, có lúc tôi khao khát mong có người chống lưng cho mình lúc cần thiết, để tránh cho tôi những rủi ro, và nới tay cho tôi để tôi không cần cúi đầu xin xỏ lúc thấy thiếu hụt". 

Theo Trí thức trẻ



Bình Luận

Versace Bright Crystal – Biểu tượng của sự quyến rũ, thuần khiết và tỏa sáng

Không đơn thuần là một hương nước hoa mang sắc thái hoa cỏ tươi mát, Versace Bright Crystal là tuyên ngôn đầy tinh tế về vẻ đẹp quyến rũ, thanh lịch của người phụ nữ hiện đại.

Kiến tạo hành trình riêng của bạn bên bờ biển tại Crowne Plaza Phu Quoc Starbay

Kỳ nghỉ hè đang đến gần, Crowne Plaza Phu Quoc Starbay là địa điểm lý tưởng để các gia đình kết nối, tái tạo năng lượng và lưu giữ những kỷ niệm khó quên. Toạ lạc bên bờ biển thanh bình phía Bắc đảo Phú Quốc, khu nghỉ dưỡng là sự kết hợp hài hoà giữa thư giãn và khám phá.

Máy sấy tóc Dyson Supersonic r™ chính thức ra mắt tại Việt Nam

Hôm nay, Dyson chính thức mở bán rộng rãi máy sấy tóc Dyson Supersonic r™ tại Việt Nam, mang lại trải nghiệm sấy tóc chuẩn salon cho người dùng Việt. Quyết định này được đưa ra nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ những khách hàng mong muốn duy trì mái tóc đẹp hoàn hảo ngay tại nhà.

Triển lãm “Huyễn Động” – một cuộc đối thoại giữa các chiều đối lập của Trần Quốc Long & Lê Văn Trọng

“Huyễn Động” là triển làm song hành của hai họa sĩ Trần Quốc Long và họa sĩ Lê Văn Trọng vào 28/6-6/7 tại bảo tàng nghệ thuật Quang San – Thành phố Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh. Triển lãm giới thiệu 40 bức tranh, trong đó có 19 bức sơn mài trên toan và 21 bức tranh sơn dầu, được vẽ trong năm 2024 và 2025.

Beta Group và Uyên Hưng Media tiếp nối hành trình hợp tác chiến lược sau thành công của cụm rạp Beta Cinema Tân Uyên

Sau thành công của cụm rạp Beta Cinemas Tân Uyên, chủ đầu tư Uyên Hưng Media tiếp tục lựa chọn Beta Group cho dự án nhượng quyền thứ hai, khẳng định mối quan hệ hợp tác chiến lược & bền vững giữa hai bên.

Travel + Leisure vinh danh Metropole Hà Nội là Khách sạn Thành Phố Tốt nhất Việt Nam

Sofitel Legend Metropole Hà Nội vừa vinh dự được tạp chí Travel + Leisure ấn bản Đông Nam Á, Hồng Kông & Ma Cao vinh danh là Khách sạn Thành phố Tốt nhất Việt Nam (Best City Hotels in Vietnam) trong giải thưởng thường niên Travel + Leisure Luxury Awards Asia-Pacific 2025.

Garmin Run Asia Series chính thức khởi động tại Việt Nam – Hàng ngàn runner sẵn sàng bứt tốc vượt giới hạn

Garmin Run Vietnam 2025 sẽ là nơi hội tụ hơn 6.000 chân chạy mọi cấp độ, cùng nhau viết tiếp hành trình truyền cảm hứng “from Zero to Hero ”– nơi mọi cá nhân đều có cơ hội phá vỡ giới hạn.

Tommy Hilfiger hợp tác cùng F1® The Movie trong BST APXGP

Tommy Hilfiger, thuộc sở hữu của PVH Corp. [NYSE: PVH], tiếp tục thúc đẩy sự kết nối giữa thời trang, thể thao đua xe và điện ảnh với việc ra mắt bộ sưu tập APXGP, nhằm đón đầu buổi công chiếu bộ phim F1® The Movie tại Bắc Mỹ vào ngày 27 tháng 6 năm 2025, và trên toàn thế giới từ ngày 25 tháng 6 năm 2025.

MEMO PARIS - Ghi dấu hành trình khứu giác qua vùng đất huyền bí

Với MEMO PARIS, mỗi mùi hương là một hành trình lặng thầm đi qua những miền đất xa xôi – nơi thiên nhiên, ký ức và văn hóa hòa quyện thành dấu ấn rất riêng. Bộ ba Madurai, Inverness và Cappadocia là những chuyến đi không lời, được kể bằng ngôn ngữ của hương thơm và cảm xúc.

Ra mắt “Once Upon a Time” - Concert nghệ thuật tương tác đầu tiên tại Việt Nam

Lần đầu tiên tại Việt Nam, “Once Upon A Time - Disney’s Dream Magic in Concert” do OrcheStars tổ chức - một chương trình nghệ thuật kết hợp nhạc giao hưởng mang tính tương tác và kết nối đa giác quan được tổ chức ngoài không gian nhà hát - nơi âm nhạc, sân khấu, cổ tích và trải nghiệm sống động hội tụ trong một concert đặc biệt dành cho mọi lứa tuổi khán giả.

Chạy Bộ Vì Rùa Biển Mùa 4 – Mở Rộng Cự Ly, Giữ Vững Sứ Mệnh Bảo Tồn

Sáng 17/08/2025, “Chạy Bộ Vì Rùa Biển – Save Turtles Run” sẽ chính thức trở lại Côn Đảo với mùa giải thứ tư – tiếp tục hành trình gắn kết thể thao cộng đồng với bảo tồn sinh thái tại một trong những vùng biển nguyên sơ nhất Việt Nam.

Hành trình tìm lại đôi tay lành lặn, chắp cánh ước mơ cho cậu bé mê hát dân ca

“Con muốn được dang tay ôm ba mẹ, được cầm micro hát thật to những bài dân ca con yêu…” – mong muốn giản dị ấy đến từ Duy Quang, cậu bé lớp 5 ở Hà Tĩnh, từng lay động mạng xã hội với giọng hát ngọt ngào cùng niềm đam mê dân ca cháy bỏng nhưng không may khuyết tật ở đôi tay khiến em khó có thể chạm tới ước mơ em luôn ấp ủ.

Khách Sạn Potique Nha Trang lần thứ hai liên tiếp được bầu chọn top 9 khách sạn tốt nhất Việt Nam

Đây là năm thứ hai liên tiếp khách sạn Potique nhận được danh hiệu danh giá này – giải thưởng được bình chọn trực tiếp bởi độc giả của tạp chí Travel + Leisure khu vực Đông Nam Á, Hồng Kông và Macau.

Annam Gourmet phát động chiến dịch Zero Waste: Đồng giá – Đồng hành bảo vệ môi trường

Nhằm góp phần giảm thiểu lãng phí thực phẩm và truyền cảm hứng về lối sống xanh, Annam Gourmet chính thức khởi động chiến dịch Zero Waste – Không lãng phí thực phẩm . Đây là một bước tiến mới trong hành trình bền vững kết nối người tiêu dùng với những lựa chọn bền vững và có trách nhiệm.

Nỗi nhớ mùa hè: Hành trình chăm sóc bản thân tại La Veranda Resort Phú Quốc – MGallery

Vừa được vinh danh với Giải Thưởng Spa Hạng Sang Thế Giới 2024 và lọt vào Top 10 Khu Nghỉ Dưỡng Tốt Nhất Việt Nam được bình chọn bởi tạp chí DestinAsian Readers' Choice 2025, biệt thự Indochine kiểu Pháp của La Veranda thì thầm về một thời kỳ vàng son được tái hiện cho những ai tìm kiếm sắc đẹp, sức khỏe và sự cân bằng.

Atelier Des Ors: Tuyên ngôn cá tính qua từng lát cắt hương thơm

Từ những nốt hương tinh tế đến sự hiện diện của vàng 24K trong mỗi chai nước hoa, Atelier Des Ors mang đến một trải nghiệm nghệ thuật hiếm có. Cùng dàn KOL cá tính như Bá Tùng, Dương Minh Đăng, Nhee Phan và Rachel Phan, các sáng tạo như Nuda Veritas và Villa Primerose hé lộ những bản ngã đầy cảm hứng...

Khám phá thiên đường nghỉ dưỡng không thể bỏ lỡ tại đảo ngọc Hòn Tre

Bạn đã có kế hoạch gì cùng hội bạn thân thưởng thức những ngày hè rực rỡ chưa? Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến lý tưởng để thỏa sức hết mình, tận hưởng những giây phút vui vẻ và đáng nhớ bên nhau, thì Nha Trang Marriott Resort & Spa, Hon Tre Island chính là lựa chọn tuyệt hảo. Cùng khám phá những điều thú vị mà hội bạn thân sẽ "phát cuồng" tại thiên đường nghĩ dưỡng đảo Hòn Tre của vịnh biển Nha Trang.

The Merchant of Venice: Làn hương trà dẫn lối một Venice

Lấy cảm hứng từ những tuyến thương mại huyền thoại nối liền Venice và phương Đông, dòng nước hoa Venezia & Oriente là bản giao hưởng của ký ức, văn hóa và hương liệu quý giá. Mỗi mùi hương là một chương truyện, và mỗi cái tên là một khoảnh khắc tinh tế không thể quên.