MENANDLIFE
MENANDLIFE

Tư duy trắng đen - Lối suy nghĩ độc hại cho sức khỏe tinh thần

Bản chất của tư duy trắng đen không xấu, nhưng nếu bạn quá lạm dụng và để lối tư duy này xâm chiếm thì sức khỏe tinh thần của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tư duy trắng đen được xem là một bệnh lý về sức khỏe tinh thần thường gặp phải ở con người, đặc biệt là phái mạnh - người thường sống về lý trí hơn cảm xúc.

Người sở hữu lối tư duy này có thiên hướng đánh giá một sự vật, sự việc, con người một cách quá tốt hoặc quá xấu, hoàn toàn đúng hoặc hoàn toàn sai, có thể là tất cả hoặc không là gì cả. Nếu bạn quá lạm dụng tư duy trắng đen thì suy nghĩ của bạn cũng sẽ bị chi phối bởi những quyết định mang tính tuyệt đối.

Theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA), thói quen này còn được gọi là suy nghĩ phân cực, tâm lý người bị mắc hội chứng này sẽ chia đôi suy nghĩ về các cực đối lập mà không dễ dàng chấp nhận bất kỳ quan điểm nào khác.

Anisha Patel-Dunn, bác sĩ tâm thần và giám đốc Y tế tại LifeStance Health (Ohio, Mỹ), giải thích: “Cách mà chúng ta suy nghĩ về sự đúng sai đều mang tính cá nhân, được hình thành bởi những trải nghiệm sống độc đáo của chúng ta. Tuy nhiên, dạng suy nghĩ phân cực thường có tác động lớn đối với nhận thức về thế giới quan và dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của bạn”. Vậy nên, có thể nói tư duy trắng đen cũng là một triệu chứng của hội chứng rối loạn nhân cách, rối loạn lo âu hay trầm cảm.

Nguyên nhân khiến tư duy trắng đen “phát triển” mạnh trong tâm lý con người

Chưa có nghiên cứu nào khẳng định tư duy trắng đen liên quan đến di truyền. Tuy nhiên, có thể lối suy nghĩ phân cực này bị ảnh hưởng bởi tiềm thức của một người trong quá khứ hoặc trong quá trình trưởng thành. Bất cứ ai cũng có khả năng sở hữu tư duy trắng đen, đặc biệt là những người thường có suy nghĩ cực đoan hoặc có nhiều chấn thương tâm lý và sức khỏe tinh thần không ổn định.

Những trải nghiệm đó đã hình thành tư duy phân định tốt xấu rạch ròi, điều này không hẳn xấu nhưng những người sở hữu tư duy này thường không dành nhiều thời gian để tìm hiểu sự việc sự vật đó như thế nào. Họ thẳng thắn nhận định cái mà họ thấy được và vội vàng đi đến kết luận theo cách mà mình hiểu, thậm chí có tư duy đánh đồng. Họ chỉ có đúng - sai, trắng - đen, tốt - xấu... mà không có tư duy đa chiều, không có khả năng nhìn thấy các sắc thái khác trong cuộc sống, tiếp nhận thụ động và chỉ nhìn vào bề ngoài mà đánh giá. Điều này sẽ dần tạo nên lối mòn trong tư duy, làm hạn chế suy nghĩ và sẽ trở thành điểm hạn chế của bạn trong tương lai.

Tư duy trắng đen ảnh hưởng đến các mối quan hệ như thế nào?

Theo các chuyên gia tâm lý, tư duy trắng đen là một biểu hiện không lành mạnh, điều này tương tự như việc lạm dụng chất gây nghiện, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn mà còn gây ảnh hưởng đến mọi khía cạnh trong cuộc sống, bao gồm những mối quan hệ xung quanh bạn.

Đó là dễ tạo mâu thuẫn và gây căng thẳng. Người có tâm lý trắng đen có khả năng chuyển hóa một câu chuyện đơn giản trở nên phức tạp hơn vì họ khó thỏa hiệp với những quan điểm khác. Họ sẽ ra sức bảo vệ quan điểm “trắng-đen”, đôi khi hơi bảo thủ vì khăng khăng giữ vững nhận định của mình về một sự vật, sự việc hoàn toàn đúng hoặc hoàn toàn sai.

Điều này dễ dẫn đến xung đột giữa các mối quan hệ, có thể là người thân trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp hay bất cứ một ai. Không chỉ tự mình cản trở khả năng nhìn nhận mà còn khiến cho đối phương hạn chế khả năng đánh giá tình huống khách quan trong cùng một sự việc. Đây sẽ là điểm hạn chế của bạn, nó cũng ảnh hưởng đến tầm nhìn và định hướng trong tương lai khiến bạn khó đạt được mục tiêu như mong đợi. Giống như các mối quan hệ trong gia đình hay ngoài xã hội, đối với những người có tư duy phân cực trong công việc cũng nhìn nhận khả năng làm việc của mình một cách cứng nhắc. Họ không phải là người có tinh thần đồng đội cao và hầu như không có chí cầu tiến, thậm chí họ nghĩ rằng mình chỉ giỏi hoặc dở về một công việc nhất định.

Làm thế nào để thoát khỏi lối suy nghĩ độc hại này?

Có thể bạn còn không nhận ra mình là người có tư duy trắng đen. Đôi khi bạn nhận thấy rằng bản thân đang thường xuyên gặp phải những cảm xúc đau khổ do những kỳ vọng viễn vông hay vô số suy nghĩ cứng nhắc của mình. Rất khó để bạn có thể “khởi động lại” tâm trí vì bạn đã “lập trình” tư duy này từ rất lâu. Hãy từ từ học cách nhìn nhận mọi điều xung quanh theo nhiều chiều hướng khác nhau, có thể là tích cực hoặc tiêu cực, nhưng điều này sẽ giúp bạn chuyển hướng suy nghĩ và tái lập nhiều quan điểm mới mẻ hơn.

Các nhà nghiên cứu và trị liệu tâm lý khuyến khích bạn nên thử thách bản thân thay thế những từ như “luôn luôn”, “không bao giờ” bằng “đôi khi”, “có thể” và xem xét quan điểm khách quan về sự vật, sự việc hoặc con người. Từ những hành động nhỏ sẽ giúp bạn nhận thức hành vi phân cực rõ ràng hơn, từ đó tìm cách tiết chế lại và có cái nhìn tích cực hơn trong mọi tình huống.

Ban đầu, có thể bạn sẽ gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tâm lý, nhưng liệu pháp nhận thức hành vi này sẽ giúp bạn thực hành những thói quen mới trong suy nghĩ. Bạn sẽ học được cách thay thế những suy nghĩ tiêu cực bằng những suy nghĩ thực tế và lành mạnh hơn. Cuối cùng, cách suy nghĩ mới sẽ trở thành chuẩn mực của bạn.

Men&life



Bình Luận

Aventus – Khi quyền lực và hương thơm thăng hoa trong mùa Giáng Sinh

Nước hoa Aventus và nến thơm Aventus là biểu tượng quyền lực và tinh tế của Creed. Bộ đôi mang hương gỗ, trái cây đặc trưng, là món quà Giáng Sinh hoàn hảo cho người đàn ông bản lĩnh. Ngoài ra, Creed còn có các nến thơm khác như Silver Mountain Water, Vanisia, Toscana,... giúp thổi hồn hương xa xỉ vào không gian sống.

Jung Kook tái xuất cùng Calvin Klein, khẳng định vị thế biểu tượng toàn cầu trong chiến dịch denim mới

Calvin Klein chính thức ra mắt chiến dịch denim mới nhất với sự góp mặt của Đại sứ toàn cầu Jung Kook, thành viên nhóm nhạc BTS – biểu tượng của thế kỷ 21.  Màn hợp tác đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của Jung Kook trong những thiết kế mang tuyên ngôn cá tính đặc trưng của Calvin Klein.

Montblanc ra mắt chương thứ 2 cho BST đồ da mùa Thu-Đông 2025

Gam màu lấy cảm hứng từ thiên nhiên, phom dáng tinh gọn cùng kỹ nghệ chế tác điêu luyện tiếp tục định hình chương thứ hai của mùa mới.

Góc nhìn CEO: GESO kiến tạo không gian kết nối và hợp tác tinh hoa tại Tech Connect 2025

Ngày 25/10/2025, Pickleball Tech Connect – GESO Cup 2025 đã khép lại thành công với những pha bóng kịch tính, tinh thần thể thao rực lửa và quan trọng hơn cả, đã kiến tạo nên một không gian đối thoại cấp cao, thắt chặt sợi dây kết nối bền vững giữa cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam.

Parfums de Marly - Di sản mùi hương từ hoàng gia trong nhịp sống hiện đại

Từ ánh hào quang của cung điện Marly đến những cuộc phiêu lưu táo bạo và vẻ đẹp tân cổ điển, Parfums de Marly tiếp tục viết nên câu chuyện mùi hương mang tinh thần quý tộc đương đại. Hai sáng tạo mới – Castley và Valaya Exclusif – là sự tái hiện đầy tinh tế của thế kỷ 18 qua lăng kính hiện đại: một mùi hương cho người đàn ông không ngừng chinh phục, và một bản hòa âm mềm mại tôn vinh nét nữ tính bí ẩn.

Giải Golf “Kết nối đầu tư” lần I – 2025: Thể thao, kết nối và trách nhiệm xã hội

Hưởng ứng Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam (AVRCIPL) phối hợp cùng ấn phẩm Men&life, công ty DTN Communication tổ chức Giải Golf “Kết nối đầu tư” lần thứ I – năm 2025, diễn ra ngày 19/12/2025 tại Sân Golf Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh).

Thăng hoa trong mọi khoảnh khắc của ngày trọng đại với The Reverie Saigon

Có những khoảnh khắc được xem là định mệnh, có những câu chuyện tình yêu được dệt nên thành tình ca đầy cảm hứng. Để hiện thực hóa giấc mơ lộng lẫy đó, The Reverie Saigon mời bạn khám phá những chất liệu hoàn hảo dành cho ngày chung đôi.

Monotheme Classic – Khi những cánh hoa kể chuyện

Từ Venice – cái nôi của nghệ thuật và hương thơm, Monotheme Classic Collection là bản hòa ca của những loài hoa thanh tao và biểu tượng nữ tính. Mỗi mùi hương là một đoản khúc cảm xúc, lưu giữ vẻ đẹp vượt thời gian qua những tầng hương mềm mại và tinh tế.

HUAWEI WATCH Ultimate 2 chính thức ra mắt tại Việt Nam, nâng tầm những cuộc phiêu lưu

Nhóm Kinh doanh Tiêu dùng Huawei chính thức mở bán HUAWEI WATCH Ultimate 2 tại Việt Nam. Là chiếc đồng hồ thông minh đầu tiên trên thế giới hỗ trợ liên lạc bằng sóng âm dưới nước, WATCH Ultimate 2 mang lại sự an toàn và tiện lợi vượt trội cho những cuộc lặn biển. Được chế tác từ kim loại lỏng zirconium bền bỉ, thiết bị có khả năng kháng nước ở độ sâu 150 mét và tích hợp các tính năng về âm thanh. Với hệ thống ăng ten mới giúp tối ưu kết nối cả trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, HUAWEI WATCH Ultimate 2 hứa hẹn sẽ trở người bạn đồng hành lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên và chinh phục thể thao mạo hiểm.

Lễ hội Ẩm thực & Rượu vang Hồng Kông 2025: Tôn vinh hương vị Quảng Đông cùng dàn đầu bếp Michelin

Từ ngày 23 – 26/10/2025, Hồng Kông chào đón Lễ hội Ẩm thực và Rượu vang 2025, một trong những sự kiện ẩm thực được mong chờ nhất châu Á. Sự kiện biến bến cảng Central Harbourfront thành một không gian ẩm thực hoành tráng hội tụ những món ăn đỉnh cao, rượu vang thượng hạng và những màn hợp tác đẳng cấp giữa các đầu bếp trứ danh.

fēnix 8 MicroLED – Chuẩn mực hiển thị mới trên đồng hồ thể thao thông minh

Việc ra mắt fēnix 8 MicroLED một lần nữa khẳng định vị thế tiên phong của Garmin trong ngành thiết bị đeo. Garmin là thương hiệu đầu tiên tích hợp thành công màn hình MicroLED vào một chiếc đồng hồ thông minh. Đây được xem là một cột mốc quan trọng, bởi MicroLED là công nghệ hiển thị tiên tiến bậc nhất, đòi hỏi quy trình sản xuất với độ chính xác ở cấp độ bán dẫn.

Sự kiện  “FEEL AT HOME, BESPOKE LIVING”: Lema mang tinh hoa thiết kế Ý đến Việt Nam

EuroStyle, đại diện phân phối độc quyền của Lema tại Việt Nam, long trọng tổ chức hai sự kiện phong cách sống vào 23/10 và 25/10 tại EuroStyle Saigon và EuroStyle Heritage Center, với sự hiện diện của ông Angelo Meroni – Chủ tịch Lema và là thế hệ thứ hai của gia tộc Meroni - nhà sáng lập Lema. Chuỗi sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng trong hành trình của Lema tại Việt Nam,  mang đến cho khách mời cơ hội trải nghiệm tinh hoa thiết kế Ý và khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của Việt Nam trên bản đồ xa xỉ toàn cầu.

Wyndham Hoi An Royal Beachfront Resort & Villas - Trải nghiệm nghỉ dưỡng 5 sao đẳng cấp bên bờ biển An Bàng

Tôi từng nghĩ Hội An chỉ có phố cổ, những mái nhà ngói rêu phong và con đường vàng ánh nắng in bóng hàng hoa giấy. Nhưng Hội An thực ra không chỉ có phố cổ và những con đường làng, Hội An còn có những bãi biển rất đẹp như Hà My, An Bàng, Cửa Đại, và trong đó, An Bàng được mệnh danh là một trong những bãi biển đẹp nhất hành tinh, nơi toạ lạc của Wyndham Hoi An Royal Beachfront Resort & Villas – khu nghỉ dưỡng biển 5 sao sang trọng.

Hành trình trải nghiệm New York cùng TUMI tại Việt Nam

TUMI thổi bùng nguồn năng lượng tươi mới và tinh thần sáng tạo của New York đến TP. Hồ Chí Minh qua sự kiện ra mắt Bộ sưu tập Thu 2025 và không gian pop-up TUMI tại Saigon Centre. Đêm tiệc đánh dấu cột mốc 50 năm hành trình đầy cảm hứng của TUMI, đồng thời gửi lời tri ân gửi đến New York – thành phố được ví như trái tim sáng tạo và nguồn cảm hứng bất tận cho tinh thần thiết kế của mùa này.

Longines Primaluna 2025 – Di sản Thụy Sĩ gặp gỡ tinh thần thanh lịch của phụ nữ hiện đại

Nhân dịp Tháng Phụ nữ Việt Nam, Tạp chí Nữ Doanh Nhân phối hợp cùng Longines tổ chức chương trình giới thiệu bộ sưu tập (BST) đồng hồ nữ PrimaLuna 2025. Đây là phiên bản tái thiết kế toàn diện, mang đến một chương mới trong hành trình hơn 190 năm lịch sử của Longines, thương hiệu gắn liền với sự thanh lịch, chuẩn xác và nghệ thuật chế tác đỉnh cao của Thụy Sĩ.

Aventus và Aventus for Her - Bản giao hưởng mùi hương dành cho cặp đôi mùa giáng sinh

Aventus và Aventus for Her là cặp đôi mùi hương biểu tượng của Creed – đại diện cho sức mạnh và sự quyến rũ, cho tình yêu và sự đồng điệu. Mùa Giáng Sinh năm nay, hãy trao tặng người thương của bạn để hương thơm trở thành ngôn ngữ của tình yêu, và món quà hóa thành kỷ niệm vĩnh cửu.

Dyson ra mắt dòng máy tạo kiểu tóc đa năng - Dyson Airwrap Co-anda 2x™ thế hệ mới tại Việt Nam

Máy được trang bị động cơ mới với áp suất luồng khí mạnh gấp đôi - giúp uốn xoăn hoặc duỗi thẳng dễ dàng hơn, sấy tóc nhanh hơn. Công nghệ thông minh, hiện đại phù hợp với nhu cầu tạo kiểu của mọi loại tóc, không gây hư tổn do nhiệt. Thiết kế nhỏ gọn hơn và nhẹ hơn, dễ dàng cầm nắm và thao tác.

Pandanus Resort – Hành trình khám phá văn hóa và ẩm thực Chăm

Mỗi độ tháng 10, Lễ hội Kate – sự kiện quan trọng nhất trong năm của người Chăm – lại diễn ra tại tháp cổ Pô Sah Inư ở Phan Thiết. Vừa qua, lễ hội được tổ chức vào ngày 20 và 21/10, là dịp để cộng đồng người Chăm tưởng nhớ tổ tiên, tạ ơn các vị thần linh và cầu chúc cho một năm bình an, thịnh vượng.