MENANDLIFE AWARDS 2024
MENANDLIFE AWARDS 2024

Giữa băng tuyết và biển sâu - Nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của người Inuit

Ẩm thực của người Inuit - cư dân bản địa vùng Bắc Cực - không chỉ là câu chuyện về món ăn. Đó là nghệ thuật sinh tồn giữa thiên nhiên khắc nghiệt, là kho tàng tri thức cổ truyền và là sợi dây gắn kết cộng đồng, tâm linh và môi trường.

Ở  nơi cây xanh khan hiếm, rau củ tươi gần như không tồn tại, người Inuit sống nhờ biển và học cách “ăn biển” bằng tất cả sự tôn trọng và biết ơn. Chế độ ăn truyền thống của họ nổi bật với việc tiêu thụ thịt và cá sống hoặc đông lạnh như hải cẩu, tuần lộc, cá hồi Bắc cực, mỡ cá voi narwhal hay thậm chí cả gấu Bắc cực. Không qua nấu chín, những món ăn ấy giúp bảo toàn dưỡng chất - đặc biệt là Omega-3 và vitamin C - những yếu tố thiết yếu cho cơ thể trong khí hậu lạnh giá.

Nhưng vượt lên trên giá trị dinh dưỡng, đó còn là văn hóa. Việc ăn sống những lát thịt cá voi, dùng dao Ulu cắt thịt tươi ngay sau buổi săn, hay cùng chia sẻ những phần “quà của biển cả” với cả cộng đồng, đều phản ánh một truyền thống cổ xưa về sự gắn bó với thiên nhiên và tinh thần tôn kính với loài vật bị hy sinh. Chia sẻ thực phẩm là hành động của sự hợp tác, là niềm tin rằng ai cũng xứng đáng được nuôi dưỡng, cả về thể chất lẫn tình cảm.

Ẩm thực của người Inuit còn phản ánh đức tin về sự chữa lành. Nhiều món ăn truyền thống như dầu hải cẩu, thịt tuần lộc hay cá hồi không chỉ nuôi cơ thể mà còn được xem là “vị thuốc” tự nhiên giúp tăng cường sức khỏe và chống lại bệnh tật. Một số niềm tin cho rằng ăn một bộ phận cụ thể của con vật, chẳng hạn tim hay gan, có thể giúp truyền lại sức mạnh và phẩm chất của chúng cho con người.

Săn bắn và hái lượm không đơn thuần là kỹ năng sinh tồn, mà còn là nghi thức kết nối với tổ tiên, với đất trời và với những linh hồn động vật. Người Inuit không chỉ ăn để sống, họ ăn để tưởng nhớ, để tôn vinh, để bảo tồn bản sắc và giữ gìn sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

NƠI DAO KHÔNG CHỈ CẮT RỜI, MÀ LÀ KẾT NỐI

Dao Ulu là một công cụ cắt truyền thống nổi bật với lưỡi dao hình bán nguyệt, được xem là “dao của phụ nữ” trong ngôn ngữ Inuktitut. Tuy nhiên, theo thời gian, dao Ulu đã vượt khỏi giới hạn giới tính và trở thành công cụ thiết yếu cho cả phụ nữ và đàn ông ở các vùng Bắc cực như Alaska, Canada, Greenland và Siberia.

Lịch sử của dao Ulu bắt nguồn từ khoảng 2.500 năm trước Công nguyên. Khi đó, người bản địa đã khéo léo sử dụng đá phiến, xương, ngà voi để tạo nên những lưỡi dao đầu tiên. Về sau, nhờ giao thương và tiếp cận với công nghệ luyện kim, chất liệu lưỡi dao đã dần chuyển sang đồng, sắt, và thép, giúp tăng độ sắc bén và độ bền. Tay cầm dao thường làm từ gỗ, xương, gạc tuần lộc hoặc ngà hải mã - những vật liệu sẵn có từ tự nhiên.

Dao Ulu đóng vai trò quan trọng trong đời sống thường ngày: từ lọc cá, xẻ thịt hải cẩu, gấu Bắc cực, cho đến xử lý da thú để may quần áo, làm lều. Động tác lắc đặc trưng khi sử dụng dao cho phép người dùng cắt, băm, cạo, thái một cách linh hoạt và hiệu quả. Ngoài chức năng làm bếp, Ulu còn giúp chế tạo công cụ, vật dụng trong gia đình, khẳng định tính đa năng trong môi trường sống khắc nghiệt.

Tùy từng khu vực, dao Ulu có sự biến thể về kiểu dáng. Ulu Alaska thường to bản, dùng cho các thao tác nặng; Ulu Canada có độ cong rõ rệt; Ulu Greenland thì nhỏ gọn, phù hợp để cắt sợi hoặc may vá; trong khi Ulu Siberia lại có lưỡi rộng, chắc để xử lý thú lớn. Dù là ở đâu, dao Ulu vẫn luôn là biểu tượng gắn liền với sự khéo léo, sinh tồn và mối gắn kết bền chặt giữa con người và thiên nhiên nơi Bắc cực hoang sơ.

MUKTUK - MÓN QUÀ TỪ BIỂN 

Nếu dao Ulu là biểu tượng của sự khéo léo thì muktuk (hay còn gọi là “mattak” ở Greenland, “muktaaq” ở Canada) lại là biểu tượng của lòng biết ơn - một món ăn truyền thống của người Inuit được làm từ lớp da và mỡ của cá voi trắng (beluga), cá voi đầu cong (bowhead) hoặc narwhal - loài kỳ lân biển kỳ bí của vùng Bắc cực.

Khác với cảm quan thường thấy về ẩm thực, muktuk không được nấu chín. Lớp da cá voi bóng mượt, dày và có độ giòn như sụn khi ăn sống, kết hợp cùng phần mỡ trắng mềm mịn tạo nên trải nghiệm vừa béo ngậy, vừa thanh lạnh. Mùi vị có thể lạ với người lần đầu thưởng thức - một chút tanh mằn mặn như biển mùa đông, một chút béo như bơ thô, nhưng với người Inuit, đó là hương vị của sự sống, của sự no đủ giữa vùng đất thiếu thốn rau xanh và ánh nắng mặt trời.

Muktuk thường được thái hạt lựu bằng dao Ulu, rồi ăn sống kèm nước tương, mù tạt hoặc đôi khi chỉ đơn giản là… không gì cả. Bởi với người Inuit, nguyên bản là điều quý giá. Một miếng muktuk không chỉ mang lại nguồn vitamin C quý giá (trong da cá voi có nhiều hơn cả cam), mà còn là lời nhắc nhở về tinh thần cộng đồng - vì mỗi lần săn cá voi là một sự kiện tập thể, một nghi thức lớn lao đầy trang trọng.

Người Inuit không “ăn biển” một cách vội vàng. Họ tôn kính con vật bị hiến tế, ăn để ghi nhớ và tri ân, ăn để tiếp nhận sức mạnh và sự sống từ thiên nhiên. Một bữa ăn muktuk vì thế không đơn thuần là chuyện khẩu vị - mà là sự kết nối giữa con người với đại dương Bắc cực - nơi từng con sóng đều mang theo ký ức của tổ tiên.

Ẩm thực của người Inuit không mang dáng dấp cầu kỳ mà thô mộc, nguyên sơ như vùng đất băng giá đã nuôi họ suốt hàng ngàn năm. Nhưng chính sự thô mộc ấy lại ẩn chứa những tầng sâu về tri thức sinh tồn, bản sắc cộng đồng và lòng tôn kính thiên nhiên - điều mà ít nền ẩm thực nào trên thế giới có thể sánh được.

Bài: Thanh Quân

Men&life



Bình Luận

Furla Bag Line – Khi chiếc túi hóa thành hương thơm

Từ di sản túi xách Ý trứ danh, Furla mở ra chương mới trong thế giới hương thơm với Bag Line – bộ sưu tập biến biểu tượng thời trang thành cảm xúc khứu giác. Mỗi chai nước hoa là một “túi nhỏ” chứa đầy sắc thái của người phụ nữ Furla: thanh lịch, tự do và tràn đầy sức sống.

Caravelle Saigon tổ chức triển lãm cưới “Suite Of Love”

Caravelle Saigon vừa tổ chức thành công sự kiện Wedding Lounge đầu tiên và độc quyền vào ngày 18 & 19/10 với sự góp mặt của những thương hiệu danh tiếng.

Lý do vì sao SYM Angel 110 được người lao động trẻ ưa chuộng?

Trong phân khúc xe số phổ thông, SYM Angel 110 ngày càng chứng minh sức hút của mình đối với các bạn trẻ. Cùng khám phá lý do vì sao Angel 110 được ưa chuộng đến thế.

Venezia & Oriente: Khi Venice chạm đến linh hồn phương Đông

Từ trái tim Venice – thành phố của hương liệu và sắc màu Murano – The Merchant of Venice kể tiếp câu chuyện di sản qua Venezia & Oriente. Bộ sưu tập tôn vinh mối giao thoa giữa nghệ thuật Ý và phương Đông, nơi trà, trầm và xạ hương hòa làm một bản giao hưởng tinh tế.

Louis Vuitton x Takashi Murakami ra mắt dáng túi Capucines mới

Bộ sưu tập Artycapucines VII – Louis Vuitton x Takashi Murakami một lần nữa khẳng định sức sống bất tận của nghệ thuật đương đại, nơi tầm nhìn sáng tạo của nghệ sĩ nhật bản danh tiếng Takashi Murakami được hòa quyện cùng tinh hoa chế tác thủ công của Louis Vuitton.

TUMI mời bạn tận hưởng "Gift Joy" trong mùa lễ này

Khám phá những món quà có giá trị trường tồn tôn vinh sự tỉ mỉ có chủ đích, và vẻ đẹp trong từng chi tiết.

Viktor&Rolf giới thiệu Joong Archen Aydin làm đại sứ khu vực Đông Nam Á

Singapore, ngày 13 tháng 10 năm 2025 — Thương hiệu nước hoa Viktor&Rolf chính thức công bố Joong (Archen Aydin) – nam người mẫu, diễn viên và ca sĩ nổi tiếng đến từ Thái Lan – trở thành Đại sứ khu vực Đông Nam Á.

3 thế hệ kiến tạo hành trình di sản 60 Nhựt Tailor

Từ một tiệm may nhỏ ở cố đô Huế, Nhựt Tailor đã đi qua hơn nửa thế kỷ thăng trầm của đất nước. Khởi đầu bằng đôi tay khéo léo của một người thợ may trẻ, câu chuyện này đã trở thành huyền thoại về nghề thủ công Việt Nam – bền bỉ, tinh tế, và trường tồn.

Thảo Nguyên Phương ra mắt triển lãm “Sợi” như một dấu ấn tiên phong tại Việt Nam

Sáu năm tiên phong và kiên định theo đuổi fiber art (nghệ thuật sợi) tại Việt Nam, đây là lần đầu tiên Thảo Nguyên Phương ra mắt triển lãm cá nhân như một cơ hội giới thiệu đến công chúng bộ môn nghệ thuật mới lạ.

Oud Zarian - Huyền thoại trầm hương 80 năm của Creed

Ra đời từ những cánh rừng sâu Bangladesh, Oud Zarian là minh chứng cho nghệ thuật chế tác vượt thời gian của Creed – nơi mỗi giọt hương là kết tinh của 80 năm chờ đợi, biến trầm hương thành “vàng lỏng” mang đậm dấu ấn xa xỉ và huyền bí.

NISHANE – Hành trình hương thơm vượt mọi biên giới

Từ Istanbul – giao điểm giữa phương Đông và phương Tây, NISHANE định nghĩa lại nghệ thuật nước hoa niche bằng khả năng “kể chuyện bằng hương thơm”. Những sáng tạo như Hacivat, Ani và Wūlóng Chá là ba bản giao hưởng tinh tế, đưa cảm xúc con người vượt khỏi mọi biên giới của không gian và thời gian.

Hành trình ký ức trên làn hương – Atelier Des Ors Memory Lane

Từ trái tim của Grasse – kinh đô nước hoa thế giới, Atelier Des Ors tái hiện sức mạnh của ký ức khứu giác qua bộ sưu tập Memory Lane. Mỗi tầng hương là một lát cắt thời gian, nơi cảm xúc và nghệ thuật hòa quyện thành những hồi ức vĩnh cửu.

Suzuki chính thức ra mắt All-new Fronx: Vượt mọi khuôn mẫu, kỷ niệm hành trình 30 năm tại Việt Nam

Suzuki Việt Nam chính thức giới  thiệu All-new Suzuki Fronx, đánh dấu hành trình 30 năm đồng hành và phát triển tại Việt  Nam. Mẫu SUV coupe mang thông điệp “Vượt Mọi Khuôn Mẫu” (Dare to Reshape), khẳng  định cam kết mang đến cho khách hàng Việt những trải nghiệm di chuyển mới mẻ, an toàn và đầy cảm hứng.

The Viet Concept - "Made in Vietnam” giữa lòng Dubai

Sau một năm ra mắt, The Viet Concept (TVC) – nền tảng thương mại điện tử giám tuyển đầu tiên đưa thiết kế Việt đến thị trường Trung Đông – đang dần trở thành cầu nối giữa tinh thần sáng tạo Việt Nam và thế giới. Bắt đầu từ một ý tưởng cá nhân, TVC hiện là một trong những mô hình bán lẻ tiên phong mang bản sắc thời trang Việt đến Dubai và Saudi Arabia.

Việt Nam là điểm đến tiếp theo của Emirates trong chiến dịch tuyển dụng phi công máy bay toàn cầu

Emirates, hãng hàng không quốc tế lớn nhất thế giới, đang đẩy mạnh hoạt động tuyển dụng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh để đáp ứng nhu cầu tăng mạnh từ hành khách. Hãng sẽ tổ chức chương trình roadshow tuyển dụng phi công tại Hà Nội từ ngày 28 đến 29 tháng 11 và tại Thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 1 đến ngày 2 tháng 12 để tuyển dụng các phi công thương mại giàu kinh nghiệm.

Thương hiệu thời trang Mr Crazy & Lady Sexy chinh phục Tuần Lễ Thời Trang Paris 2025

Sau dấu ấn rực rỡ tại New York Fashion Show, thương hiệu thời trang cao cấp Mr Crazy & Lady Sexy tiếp tục góp mặt tại Tuần lễ Thời trang Paris 2025 với bộ sưu tập BORN ROYAL –tôn vinh vẻ đẹp kiêu hãnh và bản lĩnh của người phụ nữ thời đại mới.

Hotel Indigo Saigon The City được vinh danh tại Lễ trao giải World Travel Awards 2025

Hotel Indigo Saigon The City tự hào khi được xướng tên là “Khách sạn Mới Hàng đầu Việt Nam 2025” tại Lễ trao giải World Travel Awards, diễn ra vào ngày 13 tháng 10 năm 2025 tại Hồng Kông. Giải thưởng cao quý này đánh dấu một cột mốc đầy ý nghĩa đối với khách sạn, ghi nhận nỗ lực của tập thể “người kể chuyện” tại Hotel Indigo Saigon The City trong hành trình đưa tinh thần khu phố Sài Gòn ra thế giới.

Cuộc thi ảnh Di sản Việt Nam 2025: 'Chạm di sản, cảm chất riêng'

Tạp chí Vietnam Heritage thuộc Hội Di sản Văn hóa Việt Nam phối hợp cùng nhóm sinh viên “Gen Zi sản” chuyên ngành truyền thông Trường Đại học FPT chính thức phát động Cuộc thi ảnh Di sản Việt Nam 2025 - Vietnam Heritage Photo Awards 2025 với thông điệp “Chạm di sản, cảm chất riêng.”