MENANDLIFE AWARDS 2024
MENANDLIFE AWARDS 2024

Sáu cái bóng học sinh phải thoát để vươn cao

Các môn học, quá khứ, ghi chép - ghi nhớ hay thầy cô là những cái bóng khiến học sinh không thể vươn lên giữa rừng tháp cao xứ người.

TS Nguyễn Chí Hiếu, với hơn 10 năm dạy học, đã chia sẻ về những thách thức học sinh Việt Nam phải đối mặt.

Trong chuyến đi kết nối và trao đổi với các tổ chức, nhà lãnh đạo giáo dục trong khuôn khổ chương trình Eisenhower Fellowships diễn ra tại Mỹ, tôi được ngồi nói chuyện với Jerome, cha đẻ của The Millennium Project đang diễn ra trên 67 nước. Ông nói rất nhiều về 5 lĩnh vực sẽ thay đổi thế giới vào năm 2050, bao gồm: khoa học và công nghệ, văn hóa và nghệ thuật, quản lý chính phủ, doanh nghiệp và lao động, giáo dục. 

Ở lĩnh vực nào, tôi cũng hiểu thêm được nhiều điều, đặc biệt ở mảng giáo dục. Và tôi đã suy nghĩ rất nhiều về sáu cái bóng quá lớn đang dè bẹp sự phát triển của học sinh, cũng là sáu điều mà Jerome nói cần "thay đổi, cách mạng và giải phóng" cho học sinh để chúng sẵn sàng sống trong tương lai - năm 2050 - khi mà nhiều người lớn trong chúng ta chưa chắc còn để thấy.

Cái bóng số 1: Các môn học

Khi Việt Nam còn đang đắm chìm trong rừng môn học chính phụ ở trường và cả ở trung tâm học thêm thì ở nhiều môi trường giáo dục tiên tiến, người ta nhấn mạnh học sinh cần được chú trọng phát triển những điểm sau từ lớp 1 đến lớp 12: tư duy sáng tạo, tư duy phản biện, giá trị và đạo đức, nghệ thuật, triết học, khởi nghiệp, thấu hiểu bản thân, các quan hệ giữa con người với con người, và sự hòa hợp xã hội.

TS Nguyễn Chí Hiếu. Ảnh: Dương Tâm

TS Nguyễn Chí Hiếu. Ảnh: Dương Tâm

Cái bóng số 2: Quá khứ

Học sinh suốt ngày phải học thuộc những sự kiện về quá khứ, những thứ đã diễn ra và không thể thay đổi, nhưng lại thiếu đi cái nhìn sắc nét, góc cạnh để chiết xuất tư duy và năng lực phân tích.

Và quan trọng hơn hết, học sinh được dạy về quá khứ, nhưng lại không được dạy để nhìn về và phân tích tương lai nên chẳng biết làm thế nào để chuẩn bị đón nhận và ứng phó với cái tương lai mà mai kia chúng phải sống và cần làm chủ.

Cái bóng số 3: Kiểm tra, thi cử

Học sinh Việt Nam phải thi cử triền miên, và cách dạy - học ngày nay dù ở trường hay ở nhà, cũng toàn tập trung kỹ năng giải đề, làm bài tập lặp đi lặp lại, luyện hết đề này qua đề khác, chạy theo những mục tiêu như phát âm tiếng Anh thật chuẩn, làm toán phải thật nhanh, làm ngữ pháp tiếng Anh vèo vèo.

Để rồi dẫu có điểm số cao, giải thưởng nhiều, huy chương lấp lánh, nhưng cái mà không ít học sinh thiếu đi chính là năng lực học tập trọn đời - khả năng tự học.

Còn ở vài môi trường giáo dục và trường học khác, ở bậc phổ thông, có thể học sinh không có nhiều điểm số, giải thưởng, huy chương nhưng năng lực học tập trọn đời thì quá tốt. Và đó chính là tiền đề, nền tảng để học sinh có đủ lực để đi thật xa ở các bậc học cao hơn cũng như trong công việc sau này.

Cái bóng số 4: Dạy nghề

Ở Việt Nam, không ít nơi và không ít phụ huynh cứ tư duy là phải dạy cho học sinh theo kiểu cho chúng một cái nghề, mà quên mất rằng có thể cái nghề đó chưa chắc đã còn tồn tại tầm 5-10 năm nữa, chứ đừng nói đến năm 2050.

Còn ở nhiều nước khác, người ta tư duy không phải dạy nghề mà là dạy kỹ năng. Và kỹ năng ở đây là vô số thứ khác ngoài kỹ năng nghề.

Một ví dụ cho dễ hiểu là đến giờ vẫn còn có rất nhiều người, dù là đi học nước ngoài về, vẫn cứ hỏi tôi một câu mà cả chục năm qua tôi bị hỏi đi hỏi lại, nhiều khi cũng ngán ngẩm: "Sao học kinh tế mà không đi làm tài chính ngân hàng, lại chuyển qua làm giáo dục"?

Tôi chỉ biết trả lời: Học kinh tế chục năm em quên gần hết kiến thức và mô hình, lập trình này kia rồi, nhưng được cái không quên cách tư duy logic, lập luận, giao tiếp, kỹ năng tự tìm tòi, thử nghiệm, sáng tạo để em đủ dùng dù là đào tạo giáo viên, viết chương trình, viết sách hay đi dạy.

Dạy nghề nó khác với dạy kỹ năng là ở chỗ đó.

Cái bóng số 5: Ghi chép và ghi nhớ

Hai cái cụm từ này đúng là quan trọng vì học sinh nào cũng phải có và phải được tập, nhưng cũng giống như trong ẩm thực, đồ ăn có ngon cách mấy thì cũng phải ăn vừa phải thôi, ăn nhiều quá là bội thực và mất cân bằng.

Khi nhiều thứ ở nhà, học ở trường hay ra ngoài trung tâm, Toán, Lý, Hóa hay Văn, Anh, Sử, Địa, tập trung nhiều quá về ghi nhớ và ghi chép thì học sinh học mãi cũng oải, giảm ngay năng lực tò mò và tìm hiểu mà con người sinh ra đã có, cái mà ở nhiều nước như Mỹ, người ta đang làm mọi cách để thúc đẩy: Dạy và học theo nhu cầu - chuyên ngành gọi là inquiry-based learning.

Nói cho dễ hiểu, học sinh thích tìm hiểu và nghiên cứu những gì thì giáo viên và nhà trường cần làm hết sức để đẩy nó đi thật xa, để chính học sinh nhận thức và vỡ ra nhiều thứ mà có khi cả thầy cô còn chưa chắc ngộ ra được.

Cái bóng số 6: Thầy cô

Ở Việt Nam, chắc thầy cô là thầy cô, còn ở một số môi trường giáo dục khác, người ta muốn định nghĩa lại và đào tạo lại thầy cô theo nghĩa là huấn luyện viên. Tức là thầy cô cần có năng lực định hướng, hướng dẫn và tạo động lực cho học sinh; chứ không chỉ là dạy kiến thức, giao phiếu bài tập, đọc sửa đáp án, chấm chữa bài và cho chúng ghi chép mệt nghỉ.

Sáu cái bóng này ở Việt Nam, vì nhiều lý do mà trở nên quá lớn và học sinh cũng quá mệt mỏi. Nhiều ngôi sao cấp 1 lên đến cấp 2 thường gặp phải một trong hai viễn cảnh mà nhiều lúc tôi thấy đau và xót khi chứng kiến.

Một là vẻ mặt đờ đẫn, bơ phờ và mất hết động lực học tập, chứ đừng nói chi là niềm vui từ những thứ bình dị trong cuộc sống và thế giới xung quanh. Hai là vẫn lao vào học thêm, thi cử, giành nhiều giải thưởng, huy chương nhưng gặp chúng, trao đổi với chúng, tôi cứ thấy cái ruột bị rỗng rỗng bên trong.

Ở xứ người, họ cũng có những vấn đề y như ở Việt Nam, trường học cũng khó khăn, thầy cô cũng đeo mang nhiều thứ, nhưng được cái là khi đã ý thức được thì họ sẽ làm.

Hiện ở Việt Nam, nhiều phụ huynh và thầy cô cũng đã cởi mở, chịu làm, chịu thay đổi để giúp học sinh thoát khỏi sáu cái bóng này và nhiều cái bóng khác mà chúng đang phải vật vã đeo mang. Mai kia ra biển lớn, chúng thật sự không còn là cái bóng giữa rừng tháp cao xứ người, mà chính chúng sẽ tự tin vươn cao để che bóng cho bao người khác.

Và Việt Nam thực sự cần nhiều hơn nữa những phụ huynh và thầy cô như vậy.

Theo Vnexpress



Bình Luận

LOEWE và nghệ thuật kể chuyện bằng hương

Nước hoa không chỉ là một món phụ kiện – đó là bản thể vô hình, nơi mùi hương kể những câu chuyện mà lời nói không thể chạm tới. Với tinh thần thủ công Tây Ban Nha và nét đương đại đặc trưng, LOEWE tạo nên những mùi hương mang chiều sâu cảm xúc và cá tính riêng biệt. Dưới đây là ba dấu ấn tiêu biểu trong hành trình ấy.

NISHANE và hương thu lặng lẽ trên làn da

Khi tiết trời se lạnh của mùa thu len lỏi vào từng góc phố, những tầng hương tinh tế từ NISHANE trở thành người bạn đồng hành hoàn hảo. Ba tuyệt phẩm HUNDRED SILENT WAYS X, WŪLÓNG CHÁ và ANI là lời thì thầm dịu dàng dành cho mùa đẹp nhất trong năm.

ATELIER DES ORS: Hương thu chạm đến tâm hồn

Khi gió se se chạm vào làn da và mặt trời thôi chói gắt, mùa thu mở ra như một khoảng lặng dịu dàng giữa dòng thời gian. Đó cũng là lúc những tầng hương sâu lắng nhất cất tiếng. Với Atelier Des Ors, thu không chỉ là mùa – mà là cảm xúc được lắng đọng thành mùi hương.

LOEWE Perfumes: Chạm vào cảm xúc qua từng lớp hương

Tháng 8 – mùa chuyển mình giữa rực rỡ của hạ và dịu dàng của thu. Khi nắng không còn quá gắt, nhưng vẫn đủ ấm để lan tỏa một lớp hương riêng. Đây là khoảnh khắc lý tưởng để bạn viết nên một câu chuyện mới – bằng hương thơm.

The Merchant of Venice: Đánh Thức Mùa Thu Qua Từng Làn Hương

Có những mùa không cần ồn ào để hiện diện – chỉ cần một làn gió thoảng qua, một chiếc lá rơi chạm vai áo. Và cũng có những mùi hương không cần lên tiếng để được nhớ đến, vì bản thân nó đã là mùa thu – nhẹ, ấm, và chạm sâu vào ký ức.

Perris Monte Carlo – Nghệ thuật hương thơm từ thiên nhiên

Ẩn sâu trong những tầng hương là câu chuyện về thiên nhiên ở trạng thái nguyên bản nhất – nơi cỏ cây, thảo mộc, gỗ và hương hoa được thêu dệt bằng cảm xúc và ký ức. Ba mùi hương: Patchouli Nosy Be, Cacao Aztèque và Vanille de Tahiti là ba hành trình cảm giác – từ nét hoang dã nồng nàn của đất, đến chiều sâu bí ẩn của nghi lễ cổ, rồi khẽ chạm vào sự thanh thoát trong trẻo nơi miền nhiệt đới xa xôi.

Somerset Ho Chi Minh City: Điểm đến lý tưởng đầu thu với gói ưu đãi đặc biệt

Ngay giữa trung tâm Sài Gòn sôi động, Somerset Ho Chi Minh City mang đến không gian sống xanh yên tĩnh, tiện nghi hiện đại và dịch vụ chu đáo với gói ưu đãi đặc biệt. Đây chính là nơi lý tưởng để bạn tận hưởng kỳ nghỉ cùng gia đình, tái tạo năng lượng cho công việc, hoặc đơn giản là một chốn nghỉ ngơi, “đổi gió” trong những ngày đầu thu.

Tinh túy Tây Ban Nha trong từng làn hương LOEWE

Từ năm 1846, LOEWE đã ghi dấu ấn như một biểu tượng của thủ công cao cấp Tây Ban Nha. Không chỉ nổi bật trong thế giới thời trang và da thuộc, LOEWE dưới bàn tay Jonathan Anderson đã thổi một làn gió mi vào lĩnh vực nước hoa – nơi mùi hương được xem như một ngôn ngữ kể chuyện độc đáo, phản ánh cá tính, cảm xúc và lối sống của người dùng.

Vedan Việt Nam khẳng định vai trò doanh nghiệp thực phẩm tiêu biểu tại Vietfood & Beverage - ProPack Vietnam 2025

Trong khuôn khổ khai mạc Triển lãm Quốc tế Vietfood & Beverage - ProPack Vietnam 2025, diễn ra tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC) ngày 7/8/2025, Công ty CPHH Vedan Việt Nam đã chính thức tham gia với quy mô đầu tư bài bản, ghi dấu ấn đậm nét về một thương hiệu có tầm nhìn chiến lược và cam kết đồng hành cùng ngành thực phẩm - đồ uống Việt Nam trên hành trình phát triển bền vững.

Vedan chuyên nghiệp hóa trải nghiệm thương hiệu tại Vietfood & Beverage - ProPack Vietnam 2025

Tại Triển lãm Vietfood & Beverage - ProPack Vietnam 2025 diễn ra ngày 7/8/2025, Vedan Việt Nam đã đánh dấu sự hiện diện mạnh mẽ thông qua một không gian triển lãm được thiết kế đồng bộ, chuyên nghiệp, và mang tính tương tác cao.

IHG Hotels & Resorts ra mắt khu nghỉ dưỡng quốc tế đầu tiên tại tỉnh Quảng Trị (Quảng Bình cũ), Việt Nam

IHG Hotels & Resorts chính thức khai trương voco Quảng Bình Resort By IHG, khu nghỉ dưỡng quốc tế đầu tiên tại Quảng Bình (nay là tỉnh Quảng Trị) và cũng là điểm dừng chân thứ hai của thương hiệu voco tại Việt Nam, sau voco Ma Belle Đà Nẵng – By IHG ra mắt năm 2023.

Hotel Indigo Saigon The City ra mắt tặng phẩm Trung Thu đầu tiên

Trong mùa trăng đầu tiên kể từ ngày chính thức khai trương, Hotel Indigo Saigon The City tự hào giới thiệu Cà-Moon, tặng phẩm Trung Thu đầu tiên của khách sạn. Một sáng tạo lấy cảm hứng từ hình ảnh chiếc cà-mên cơm thân thuộc, vật dụng từng gắn liền với bao bữa ăn đong đầy yêu thương của người Việt, nay được tái hiện với vẻ ngoài sang trọng và tinh tế để gửi gắm tinh thần của Tết Đoàn Viên theo một cách rất riêng, rất Sài Gòn.

Khởi động giải golf thiện nguyện Hoiana Brighter Path Charity Invitational 2025

Ngày 20/09/2025 sắp tới, giải golf thiện nguyện Hoiana Brighter Path Charity Invitational với chủ đề “Mở đường đến Tương lai” sẽ chính thức diễn ra tại Hoiana Shores Golf Club (HSGC).

Những xu hướng thời trang nam bùng nổ năm 2025

Tham khảo những xu hướng nổi bật của 2025 để bứt phá với lựa chọn thời trang mang đậm dấu ấn cá nhân.

Những tuyệt phẩm đồng hồ cho quý ông

Từ những cỗ máy cơ học phức tạp đến thiết kế tối giản mang tinh thần đương đại, mỗi tuyệt phẩm đồng hồ là một tuyên ngôn thầm lặng nhưng mạnh mẽ trên cổ tay của quý ông.

Bánh trung thu Intercontinental Nha Trang: Sự giao hòa giữa nghệ thuật thủ công và tinh thần đoàn viên

Mùa trăng năm nay, InterContinental Nha Trang trân trọng giới thiệu hộp bánh trung thu phiên bản giới hạn 2025 – sự giao hòa giữa nghệ thuật thủ công và tinh thần đoàn viên đầy cảm xúc.

4711 - Nghệ thuật nước hoa Cologne từ thế kỷ 18

Suốt hơn hai thế kỷ, 4711 – một trong những thương hiệu nước hoa lâu đời nhất thế giới – đã trở thành biểu tượng của sự sảng khoái và thanh sạch trong nghệ thuật chế tác hương thơm. Không ngừng đổi mới trên nền tảng di sản, 4711 không chỉ giữ vững danh tiếng với dòng Original Eau de Cologne huyền thoại, mà còn tiếp tục mở rộng trải nghiệm khứu giác hiện đại qua các sáng tạo thuộc bộ sưu tập Acqua Colonia.

Khi ngôn ngữ không còn là rào cản

Du lịch, làm việc, hay kết bạn xuyên biên giới - mọi hành trình đều trở nên suôn sẻ hơn khi bạn không còn bị ngôn ngữ cản bước. Với sự xuất hiện của Timekettle T1, chiếc máy phiên dịch cầm tay nhỏ gọn nhưng mạnh mẽ, việc giao tiếp bằng ngôn ngữ khác giờ đây đơn giản như một cuộc trò chuyện thường ngày.