MENANDLIFE AWARDS 2024
MENANDLIFE AWARDS 2024

Giữa băng tuyết và biển sâu - Nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của người Inuit

Ẩm thực của người Inuit - cư dân bản địa vùng Bắc Cực - không chỉ là câu chuyện về món ăn. Đó là nghệ thuật sinh tồn giữa thiên nhiên khắc nghiệt, là kho tàng tri thức cổ truyền và là sợi dây gắn kết cộng đồng, tâm linh và môi trường.

Ở  nơi cây xanh khan hiếm, rau củ tươi gần như không tồn tại, người Inuit sống nhờ biển và học cách “ăn biển” bằng tất cả sự tôn trọng và biết ơn. Chế độ ăn truyền thống của họ nổi bật với việc tiêu thụ thịt và cá sống hoặc đông lạnh như hải cẩu, tuần lộc, cá hồi Bắc cực, mỡ cá voi narwhal hay thậm chí cả gấu Bắc cực. Không qua nấu chín, những món ăn ấy giúp bảo toàn dưỡng chất - đặc biệt là Omega-3 và vitamin C - những yếu tố thiết yếu cho cơ thể trong khí hậu lạnh giá.

Nhưng vượt lên trên giá trị dinh dưỡng, đó còn là văn hóa. Việc ăn sống những lát thịt cá voi, dùng dao Ulu cắt thịt tươi ngay sau buổi săn, hay cùng chia sẻ những phần “quà của biển cả” với cả cộng đồng, đều phản ánh một truyền thống cổ xưa về sự gắn bó với thiên nhiên và tinh thần tôn kính với loài vật bị hy sinh. Chia sẻ thực phẩm là hành động của sự hợp tác, là niềm tin rằng ai cũng xứng đáng được nuôi dưỡng, cả về thể chất lẫn tình cảm.

Ẩm thực của người Inuit còn phản ánh đức tin về sự chữa lành. Nhiều món ăn truyền thống như dầu hải cẩu, thịt tuần lộc hay cá hồi không chỉ nuôi cơ thể mà còn được xem là “vị thuốc” tự nhiên giúp tăng cường sức khỏe và chống lại bệnh tật. Một số niềm tin cho rằng ăn một bộ phận cụ thể của con vật, chẳng hạn tim hay gan, có thể giúp truyền lại sức mạnh và phẩm chất của chúng cho con người.

Săn bắn và hái lượm không đơn thuần là kỹ năng sinh tồn, mà còn là nghi thức kết nối với tổ tiên, với đất trời và với những linh hồn động vật. Người Inuit không chỉ ăn để sống, họ ăn để tưởng nhớ, để tôn vinh, để bảo tồn bản sắc và giữ gìn sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

NƠI DAO KHÔNG CHỈ CẮT RỜI, MÀ LÀ KẾT NỐI

Dao Ulu là một công cụ cắt truyền thống nổi bật với lưỡi dao hình bán nguyệt, được xem là “dao của phụ nữ” trong ngôn ngữ Inuktitut. Tuy nhiên, theo thời gian, dao Ulu đã vượt khỏi giới hạn giới tính và trở thành công cụ thiết yếu cho cả phụ nữ và đàn ông ở các vùng Bắc cực như Alaska, Canada, Greenland và Siberia.

Lịch sử của dao Ulu bắt nguồn từ khoảng 2.500 năm trước Công nguyên. Khi đó, người bản địa đã khéo léo sử dụng đá phiến, xương, ngà voi để tạo nên những lưỡi dao đầu tiên. Về sau, nhờ giao thương và tiếp cận với công nghệ luyện kim, chất liệu lưỡi dao đã dần chuyển sang đồng, sắt, và thép, giúp tăng độ sắc bén và độ bền. Tay cầm dao thường làm từ gỗ, xương, gạc tuần lộc hoặc ngà hải mã - những vật liệu sẵn có từ tự nhiên.

Dao Ulu đóng vai trò quan trọng trong đời sống thường ngày: từ lọc cá, xẻ thịt hải cẩu, gấu Bắc cực, cho đến xử lý da thú để may quần áo, làm lều. Động tác lắc đặc trưng khi sử dụng dao cho phép người dùng cắt, băm, cạo, thái một cách linh hoạt và hiệu quả. Ngoài chức năng làm bếp, Ulu còn giúp chế tạo công cụ, vật dụng trong gia đình, khẳng định tính đa năng trong môi trường sống khắc nghiệt.

Tùy từng khu vực, dao Ulu có sự biến thể về kiểu dáng. Ulu Alaska thường to bản, dùng cho các thao tác nặng; Ulu Canada có độ cong rõ rệt; Ulu Greenland thì nhỏ gọn, phù hợp để cắt sợi hoặc may vá; trong khi Ulu Siberia lại có lưỡi rộng, chắc để xử lý thú lớn. Dù là ở đâu, dao Ulu vẫn luôn là biểu tượng gắn liền với sự khéo léo, sinh tồn và mối gắn kết bền chặt giữa con người và thiên nhiên nơi Bắc cực hoang sơ.

MUKTUK - MÓN QUÀ TỪ BIỂN 

Nếu dao Ulu là biểu tượng của sự khéo léo thì muktuk (hay còn gọi là “mattak” ở Greenland, “muktaaq” ở Canada) lại là biểu tượng của lòng biết ơn - một món ăn truyền thống của người Inuit được làm từ lớp da và mỡ của cá voi trắng (beluga), cá voi đầu cong (bowhead) hoặc narwhal - loài kỳ lân biển kỳ bí của vùng Bắc cực.

Khác với cảm quan thường thấy về ẩm thực, muktuk không được nấu chín. Lớp da cá voi bóng mượt, dày và có độ giòn như sụn khi ăn sống, kết hợp cùng phần mỡ trắng mềm mịn tạo nên trải nghiệm vừa béo ngậy, vừa thanh lạnh. Mùi vị có thể lạ với người lần đầu thưởng thức - một chút tanh mằn mặn như biển mùa đông, một chút béo như bơ thô, nhưng với người Inuit, đó là hương vị của sự sống, của sự no đủ giữa vùng đất thiếu thốn rau xanh và ánh nắng mặt trời.

Muktuk thường được thái hạt lựu bằng dao Ulu, rồi ăn sống kèm nước tương, mù tạt hoặc đôi khi chỉ đơn giản là… không gì cả. Bởi với người Inuit, nguyên bản là điều quý giá. Một miếng muktuk không chỉ mang lại nguồn vitamin C quý giá (trong da cá voi có nhiều hơn cả cam), mà còn là lời nhắc nhở về tinh thần cộng đồng - vì mỗi lần săn cá voi là một sự kiện tập thể, một nghi thức lớn lao đầy trang trọng.

Người Inuit không “ăn biển” một cách vội vàng. Họ tôn kính con vật bị hiến tế, ăn để ghi nhớ và tri ân, ăn để tiếp nhận sức mạnh và sự sống từ thiên nhiên. Một bữa ăn muktuk vì thế không đơn thuần là chuyện khẩu vị - mà là sự kết nối giữa con người với đại dương Bắc cực - nơi từng con sóng đều mang theo ký ức của tổ tiên.

Ẩm thực của người Inuit không mang dáng dấp cầu kỳ mà thô mộc, nguyên sơ như vùng đất băng giá đã nuôi họ suốt hàng ngàn năm. Nhưng chính sự thô mộc ấy lại ẩn chứa những tầng sâu về tri thức sinh tồn, bản sắc cộng đồng và lòng tôn kính thiên nhiên - điều mà ít nền ẩm thực nào trên thế giới có thể sánh được.

Bài: Thanh Quân

Men&life



Bình Luận

LOEWE và nghệ thuật kể chuyện bằng hương

Nước hoa không chỉ là một món phụ kiện – đó là bản thể vô hình, nơi mùi hương kể những câu chuyện mà lời nói không thể chạm tới. Với tinh thần thủ công Tây Ban Nha và nét đương đại đặc trưng, LOEWE tạo nên những mùi hương mang chiều sâu cảm xúc và cá tính riêng biệt. Dưới đây là ba dấu ấn tiêu biểu trong hành trình ấy.

ATELIER DES ORS: Hương thu chạm đến tâm hồn

Khi gió se se chạm vào làn da và mặt trời thôi chói gắt, mùa thu mở ra như một khoảng lặng dịu dàng giữa dòng thời gian. Đó cũng là lúc những tầng hương sâu lắng nhất cất tiếng. Với Atelier Des Ors, thu không chỉ là mùa – mà là cảm xúc được lắng đọng thành mùi hương.

The Merchant of Venice: Đánh Thức Mùa Thu Qua Từng Làn Hương

Có những mùa không cần ồn ào để hiện diện – chỉ cần một làn gió thoảng qua, một chiếc lá rơi chạm vai áo. Và cũng có những mùi hương không cần lên tiếng để được nhớ đến, vì bản thân nó đã là mùa thu – nhẹ, ấm, và chạm sâu vào ký ức.

Perris Monte Carlo – Nghệ thuật hương thơm từ thiên nhiên

Ẩn sâu trong những tầng hương là câu chuyện về thiên nhiên ở trạng thái nguyên bản nhất – nơi cỏ cây, thảo mộc, gỗ và hương hoa được thêu dệt bằng cảm xúc và ký ức. Ba mùi hương: Patchouli Nosy Be, Cacao Aztèque và Vanille de Tahiti là ba hành trình cảm giác – từ nét hoang dã nồng nàn của đất, đến chiều sâu bí ẩn của nghi lễ cổ, rồi khẽ chạm vào sự thanh thoát trong trẻo nơi miền nhiệt đới xa xôi.

4711 - Nghệ thuật nước hoa Cologne từ thế kỷ 18

Suốt hơn hai thế kỷ, 4711 – một trong những thương hiệu nước hoa lâu đời nhất thế giới – đã trở thành biểu tượng của sự sảng khoái và thanh sạch trong nghệ thuật chế tác hương thơm. Không ngừng đổi mới trên nền tảng di sản, 4711 không chỉ giữ vững danh tiếng với dòng Original Eau de Cologne huyền thoại, mà còn tiếp tục mở rộng trải nghiệm khứu giác hiện đại qua các sáng tạo thuộc bộ sưu tập Acqua Colonia.

Quán quân The TVFace 2022: Trọng Hiền - Thái Độ quan trọng hơn trình độ

Không chỉ xuất hiện với hình ảnh MC điển trai, lịch lãm, quán quân The TVFace 2022 - Trọng Hiền còn gây ấn tượng với lối dẫn chương trình nhạy bén, linh hoạt có chiều sâu và chạm đến “mạch ngầm” cảm xúc của khán giả.

The Muse - Không gian dành cho những tâm hồn yêu cái đẹp

The Muse đưa bạn trôi giữa quá khứ và hiện tại - nơi vẻ đẹp Đông Dương sống dậy qua từng đường nét décor, từng vị cocktail, từng buổi chiều buông bên dòng sông Sài Gòn.

Chế độ ăn kiêng không đường

Dù bạn đang muốn cải thiện sức khỏe hay cố gắng giảm cân, chế độ ăn kiêng đường có thể là một cách dễ dàng để bắt đầu.

Lưu giữ mùa hè bất tận trong ký ức tại Fusion Suites Vung Tau

Một mùa hè với biển xanh, nắng vàng và tiếng cười trong veo của con trẻ. Một mùa hè mà từng khoảnh khắc đều trở thành kỷ niệm, để rồi khi mùa hè đi qua, ta vẫn mang theo trong tim những ký ức hạnh phúc. Nếu bạn đang tìm kiếm một mùa hè như thế, Fusion Suites Vung Tau chính là nơi bắt đầu cho hành trình ấy.

LOEWE | Layering Mùi Hương – Bí quyết phong cách mùa hè được giới mộ điệu yêu thích

Mùa hè không chỉ là lúc để làm mới tủ quần áo hay thay đổi kiểu tóc – đó còn là thời điểm hoàn hảo để tìm kiếm một dấu ấn hương thơm riêng biệt. Khi nhiệt độ tăng cao và không khí trở nên oi ả, những mùi hương nặng nề thường không còn phù hợp. Thay vào đó, layering – nghệ thuật phối nhiều tầng hương – đang dần trở thành lựa chọn tinh tế để thể hiện cá tính và cảm xúc một cách độc đáo.

Tôn vinh tài năng ẩm thực ​​​​​​​Hàn Quốc và Việt Nam với thực đơn 6 món đặc sắc tại The Grill Đà Nẵng

Vào ngày 30 tháng 8 này, một sự kiện ẩm thực độc bản lần đầu được giới thiệu tại Sheraton Grand Danang Beach Resort & SPA, mở ra nhịp cầu kết nối giữa hai thành phố Seoul và Đà Nẵng. Với chủ đề “Tinh hoa ẩm thực Việt Hàn giao thoa", sự kiện này đánh dấu sự hợp tác giữa Sheraton Grand Danang Beach Resort & SPA và JW Marriott Dongdaemun Square Seoul, hứa hẹn đưa thực khách bước vào hành trình khám phá ẩm thực đầy cảm hứng khi ba đầu bếp tài năng từ hai quốc gia cùng nhau sáng tạo nên thực đơn sáu món đặc biệt.

Du lịch Hà Giang kiểu mới sau sát nhập – Khám phá những điểm đến văn hóa và thiên nhiên độc đáo

Sau sự kiện sát nhập các địa phương, Hà Giang khoác lên mình diện mạo mới với nhiều điểm đến du lịch hấp dẫn, đa dạng và đậm đà bản sắc văn hóa hơn bao giờ hết. Vùng đất địa đầu Tổ quốc không chỉ nổi tiếng với cảnh quan hùng vĩ mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số. Đây chính là thời điểm lý tưởng để khám phá Hà Giang theo phong cách hoàn toàn mới, trải nghiệm sâu sắc và trọn vẹn.

Dubai – Điểm đến lý tưởng cho mùa hè với sự sang trọng, mua sắm thoải mái cùng Emirates

Từ những chuyến phiêu lưu gia đình đến hành trình mua sắm xa hoa, với đặc quyền riêng và hạ tầng đẳng cấp thế giới, Dubai mang đến trải nghiệm mát mẻ, trọn vẹn cho du khách Việt Nam giữa mùa hè oi ả.

JW Marriott Saigon cùng bức tranh Nguyệt Lộc Viên cho Mùa Trung Thu 2025 trọn vẹn

Cùng chớ đón Mùa Trung Thu sắp tới tại trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, giữa những ánh đèn luôn sáng chói và những mạch sống đầy năng lượng, JW Marriott Hotel & Suites Saigon - thương hiệu khách sạn hạng sang, nơi mang đến những trải nghiệm nghỉ dưỡng độc đáo đầy tiện nghi - cũng chính thức cho ra mắt Bộ Sưu Tập Bánh Trung Thu 2025 mang tên Nguyệt Lộc Viên trong hình ảnh của một khu vườn hạnh phúc.

Lewis Hamilton, F1® The Movie và triệu dặm chu du cùng RIMOWA và Bang & Olufsen

Bên cạnh cún cưng Roscoe, huyền thoại sống của đường đua và nhà đồng sản xuất F1® The Movie là Lewis Hamilton còn tìm thấy những “bạn đồng hành” đặc biệt trên hành trình triệu dặm vòng quanh thế giới.

Metropole Hà Nội ra mắt bộ sưu tập bánh Trung thu “Metropole Cinema: Hà Nội qua những thước phim”

Mùa trăng năm nay, khách sạn Sofitel Legend Metropole Hà Nội giới thiệu bộ sưu tập bánh Trung thu được thiết kế tinh tế tôn vinh nét thanh lịch vượt thời gian của Hà Nội qua những thước phim xưa.

Amanoi hợp tác cùng Fujifilm Việt Nam: Khi nghệ thuật nhiếp ảnh giao hòa cùng vẻ đẹp thiên nhiên nguyên bản và trải nghiệm nghỉ dưỡng đẳng cấp

Amanoi, biểu tượng nghỉ dưỡng sang trọng bậc nhất tại Việt Nam, chính thức công bố hợp tác cùng Fujifilm Việt Nam nhằm tôn vinh vẻ đẹp nguyên bản của thiên nhiên, kiến trúc và triết lý sống cân bằng thông qua lăng kính nghệ thuật.

Sống khỏe - đích đến mơ ước của cuộc sống hiện đại

Tuổi thọ trung bình đang gia tăng, nhưng khoảng cách giữa sống lâu và sống khỏe vẫn là dấu hỏi lớn. Điều đó đặt ra một nhu cầu cấp thiết: chủ động bảo vệ sức khỏe để hướng đến một cuộc sống không chỉ dài hơn mà còn chất lượng hơn.